Türkiye’de sanatıyla sevilen ve hayli değer verilen isimler ortasında yer alan Tuncel Kurtiz, 27 Eylül 2013’te hayata veda etti.
Ani bir vefatla dünyadan ayrılan Tuncel Kurtiz’den geriye ise bıraktığı eserler kaldı.
Vefatının 9’uncu yılında yapıtlarıyla anılan sanatçı Tuncel Kurtiz’in tam ismi Tuncel Tayanç Kurtiz…
Üniversiteyi tamamlayamadı
Selanik doğumlu bürokrat Hamdi Vala Kurtiz ile Boşnak Müfide Kurtiz’in oğlu olarak, 1 Şubat 1936’da İzmit’in Bahçecik nahiyesinde dünyaya gelen Kurtiz, babasının vazifesi gereği ilköğrenimini 8 farklı kentte sürdüren sanatçı, ortaokulu Edremit’te tamamladı.
Kurtiz, İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nde okurken İETT’de yarı vakitli ışık kontrolörü olarak çalıştı. Üniversitede hukuk, İngiliz filolojisi, ideoloji, psikoloji ve sanat tarihi kısımlarında eğitim gören sanatçı, hiçbirini tamamlayamadan üniversiteden ayrıldı.
Yüzden fazla sinema sinemasında oynadı
Haldun Dormen Tiyatrosu’nda 1958’de başladığı oyunculuk serüvenine, Orhan Günşiray’ın yönettiği 1964 imali “Şeytanın Uşakları” sinemasıyla sinemada devam eden usta isim, mesleği boyunca yüze yakın sinema sineması ile çok sayıda televizyon dizisinde oynadı.
Tuncel Kurtiz, birinci mükafatını aldığı 1979 imali “Gül Hasan” filminin senaryosunu yazıp ve direktörlüğünü üstlendi.
Türkiye’ye 90’larda döndü
“Bereketli Topraklar Üzerinde” adlı 1980 imali sinemanın senaryosunu kaleme alan sanatçı, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin akabinde yurt dışına yerleşti. İsveç, ABD ve Almanya’da tiyatroyla sinema çalışmalarını sürdüren ünlü oyuncu, 1990’lı yıllarda Türkiye’ye döndü.
Kurtiz, 2003’te “Alacakaranlık”, 2006’da “Hacı”, 2007’de “Asi” adlı TV dizilerinde oynadı.
Yaşamını sürdürdüğü Balıkesir’in Edremit ilçesi Çamlıbel köyünde 2010’da “Tuncel Kurtiz ve Dostları” adlı TV programını yaparak ünlüleri ağırlayan sanatçı, “Hayat” belgeselini de seslendirdi.
“Ezel” dizisinde canlandırdığı “Ramiz Dayı” karakteriyle hayran kitlesini arttırdı
Yaşamının son yıllarında “Ezel”de canlandırdığı “Ramiz Dayı” ve “Muhteşem Yüzyıl”daki “Ebussuud Efendi” karakterleriylehayran kitlesini artıran Kurtiz, özgün üretimlerde ustalıkla oynadığı rollerin yanı özlü kelamları seslendirdiği sinema replikleriyle de isminden kelam ettirdi.
Tuncel Kurtiz, 1994 ve 1995’te Adana Sinema Şenliği, 1997 ve 2008’de Ankara Memleketler arası Sinema Şenliği, 1980, 1981, 1994, 2007 ve 2011’de Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği, 1986 Berlin Memleketler arası Sinema Şenliğinde ödül aldı. Sanatçı ayrıyeten 2002 Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Mükafatları, 2007’de ise Yeşilçam Ödülleri’ne layık görüldü.
Menend Kurtiz ile 46 yıllık evliliğe imza atan sanatkarın, Aslı ve Mirza isimli iki çocuğu dünyaya geldi. Kurtiz, 27 Eylül 2013’te İstanbul Etiler’deki konutunda düşerek, 77 yaşında hayatını kaybetti.
“Çok büyük kültürel temellerimiz var”
AA’nın haberine nazaran usta oyuncu, kendisiyle yapılan bir söyleşide hayal ettiği Türk sinemasını şu sözlerle anlatmıştı:
“Bizim devrimci sinemamız bu olacak. Bu topraklardan, bu toprağın tarihinden, sosyolojisinden, ideolojisinden çıkacak. Öbür dermanımız yok. Karacaoğlan’ı da olacak içinde, Ağrı Dağı’nın çiçekleri de olacak. Bu ortada Nazım Hikmet de İlhan Berk de şairlerimiz de Fuzuli de olacak içinde. Zira bir büyük yelpazenin içinden geliyoruz. Çok büyük kültürel temellerimiz var. Ta Anadolu’nun temelinde on bin yıllık bir kültür var. Bunun içinden gelen Türkmenler, Yörükler ve başkaları bu kültürle birleştiler. Bir tarafta Şah İsmail, bir tarafta Azerbaycan, bir tarafta Göktürkler, Dede Korkutlar var. Bir taraftan Osmanlı’nın Fuzuli’si, Nedim’i, Itri’si Levni’si var. Yani öylesine geniş bir coğrafyadan geliyoruz ki, bunları yakalayabilmek lazım.”
Sanatçı, ortalarında “Çok Tuhaf Soruşturma”, “Şeyh Bedrettin”, “Keşanlı Ali Destanı”, “Kaplan ve Daktilolar”, “Yolcu”, “Kalbin Sesi”, “Martı”, “Altın Yumruk”, “Ayı Masalı”, “Şahane Züğürtler” ve “Zafer Madalyası”nın bulunduğu birçok tiyatro oyununda da yer aldı.
Usta oyuncunun rol aldığı sinemalardan kimileri ise şöyle:
“Son Kuşlar”, “Ben Öldükçe Yaşarım”, “Silahların Kanunu”, “Karanlıkta Vuruşanlar”, “Hudutların Kanunu”, “Çirkin Kral”, “Krallar Ölmez”, “Umut”, “Otobüs”, “Kanal”, “Sürü”, “Bereketli Topraklar Üzerinde”, “Ağrı’ya Dönüş”, “Bir Aşk Uğruna”, “Usta Beni Öldürsene”, “Tabutta Rövaşata”, “Işıklar Sönmesin”, “İstanbul Kanatlarımın Altında”, “Akrebin Yolculuğu”, “Hoşçakal Yarın”, “O da Beni Seviyor”, “İnat Hikayeleri”, “Yaşamın Kıyısında”, “Lal”, “Güz Sancısı”, “Kayıp Armağan”, “Siyah Beyaz”
