TZOB: 2024’te marketteki 41 ürünün 40’ına zam geldi

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, 2024 yılında markette takip edilen 41 eserin 40’ında fiyat artışı, 1 eserde ise azalış olduğunu belirtti.

Bayraktar, yazılı açıklamasında, geçen ay ve 2024 yılının genelinde üretici ve market ile girdi fiyatlarındaki farklılıklara ait değerlendirmede bulundu.

Üreticiyle market ortasındaki fiyat farklılıklarını her yıl olduğu üzere bu yıl da ülkenin dört bir yanından ziraat odaları aracılığıyla alınan bilgiler doğrultusunda derlediklerini aktaran Bayraktar, “Yaptığımız değerlendirmeler sonucunda 2024 yılında markette takip edilen 41 eserin 40’ında fiyat artışı, 1 eserde fiyat azalışı oldu. 2024 yılında fiyatı en fazla artan eser, markette beyaz lahana, üreticide mandalina, fiyatı en fazla düşen eser, markette ve üreticide patates oldu.” bilgisini paylaştı.

Bayraktar, geçen yıl bir evvelki seneye nazaran markette en fazla fiyat artışının yüzde 179,1 ile beyaz lahanada görüldüğünü belirterek, bu artışı yüzde 135 ile mandalinanın, yüzde 115,2 ile patlıcan ve pırasanın, yüzde 98,5 ile limonun izlediğini kaydetti.

Söz konusu periyotta markette fiyatı en fazla düşen eserin yüzde 16 ile patates olduğuna işaret eden Bayraktar, 2024’te üreticide takip edilen 33 eserin 29’unun fiyatlarının arttığını, 4’ünün ise düştüğünü bildirdi.

Bayraktar, 2024’te bir evvelki yıla nazaran üreticide en fazla fiyat artışının yüzde 276,5 ile mandalinada görüldüğüne dikkati çekerek, şunları paylaştı:

“Mandalinadaki fiyat artışını yüzde 270,4 ile karnabahar, yüzde 166,2 ile beyaz lahana, yüzde 153 ile pırasa izledi. Bir evvelki yıla nazaran bu yıl üreticide en fazla fiyat düşüşü, yüzde 59,8 ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat düşüşünü, yüzde 20,7 ile zeytinyağı, yüzde 9,4 ile Antep fıstığı, yüzde 3,6 ile kuru kayısı izledi. Bu yıl patates üretiminde yüzde 21,1 artış görüldü. Bu üretim artışı bilhassa patateste yıllık bazda üretici fiyatlarının bir evvelki yılın altında kalmasına neden oldu. Zeytinyağı, Antep fıstığı ve kuru kayısıda eser arzında artış yaşandı ve fiyatlar bir evvelki yılın altına düştü. Aralık 2024’te üretici ve market ortasındaki fiyat farkı, en fazla yüzde 312,3 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat farkını, yüzde 300,8 ile patates, yüzde 270 ile portakal, yüzde 237,2 ile havuç takip etti.”

– Aralıkta fiyatı en fazla artan eser, markette beyaz lahana, üreticide patlıcan

Limonun 4,1, patatesin 4, portakalın 3,7, havucun da 3,4 kat fazlaya markette satıldığına değinen Bayraktar, üreticide 7 lira olan limonun 30, 4 lira olan patatesin 18, 10 lira olan portakalın 37 ve 11 lira olan havucun 37 liraya tüketiciye ulaştırıldığını tabir etti.

Bayraktar, aralıkta fiyatı en fazla artan eserin markette beyaz lahana, üreticide patlıcan, fiyatı en fazla düşen eserin ise markette karnabahar, üreticide patates olduğunu bildirdi.

Aralıkta markette 41 eserin 24’ünde fiyat artışı, 17’sinde fiyat azalışı görüldüğünü belirten Bayraktar, “Aralık ayında markette fiyatı en fazla artan eser, yüzde 75,6 ile beyaz lahana oldu. Beyaz lahanadaki fiyat artışını, yüzde 43 ile patlıcan, yüzde 30,2 ile yeşil soğan ve yüzde 16,6 ile marul takip etti. Markette fiyatı en çok azalan eser ise yüzde 35,5 ile karnabahar oldu. Karnabahardaki fiyat düşüşünü, yüzde 13,6 ile domates, yüzde 7,6 ile sivribiber, yüzde 6,3 ile kabak izledi.” değerlendirmesinde bulundu.

Bayraktar, aralıkta üreticide 33 eserin 15’inde fiyat artışı, 9’unda düşüş görüldüğünü, başkalarında ise değişim olmadığını aktardı.

Aralıkta üreticide en çok fiyat düşüşünün yüzde 27,9 ile patateste görüldüğünü belirten Bayraktar, patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 25,3 ile portakalın, yüzde 11,2 ile limonun ve yüzde 11,1 ile mandalinanın izlediğini kaydetti.

– “Üretici fiyatlarının düşük olması, üretim alanlarını daralttı”

Bayraktar, üreticide en fazla fiyat artışının yüzde 89,2 ile patlıcanda görüldüğünü, kelam konusu artışı yüzde 44,5 ile yeşil soğanın, yüzde 42,3 ile beyaz lahananın ve yüzde 31,6 ile karnabaharın takip ettiğini belirterek, şu sözleri kullandı:

“Üreticide patlıcan fiyatındaki artışın sebebi, eser arzındaki azalmadır. Arzın düşmesi ve talebin artması, üreticide yeşil soğan, beyaz lahana ve karnabaharda da fiyatların yükselmesine sebep oldu. Sera üretiminde kış periyodunda ünite alandan alınan randımanın azalması, kışlık sebzelerde bir evvelki yıl üretici fiyatlarının düşük olması ve maliyetlerinin de yükselmesi üretim alanlarını daralttı. Seracılığın ağır olarak yapıldığı kıyı şeritlerimizde ve kışlık sebzelerin ağır ekilişlerinin olduğu bölgelerde meydana gelen doğal afetler, üretimi olumsuz etkileyerek üretici fiyatlarının artmasına sebep oldu. Patateste geçen yıl rekoltenin yüksek olmasından kaynaklanan arzdaki artış, fiyatların düşmesine neden oldu.”

Girdi fiyatlarına da değinen Bayraktar, gübre, yem, tarım ilacı, elektrik ve mazotta artışların yaşandığına dikkati çekti. (AA)