ANKARA – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut projesi” olarak nitelediği ‘İlk evim’ projesinin ayrıntılarını açıkladı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hazırladığı proje kapsamında Toplu Konut Yönetimi (TOKİ) 250 bin konutu yılbaşı prestijiyle inşa etmeye başlayacak.
YÜZDE 10 PEŞİNAT
İki yıl içinde bitirilerek hak sahiplerine teslim edileceği açıklanan bu konutlar, 2+1 meskenlerde 2 bin 280 lira taksitle 240 ay (608 bin TL), 3+1 konutlarda ise 3 bin 187 lira taksitle 240 ay vadeyle (850 bin TL) satışa çıkarılacak.
Hak sahiplerinden konutlar için kura çekilip mukavele imzalandıktan sonra yüzde 10 peşinat talep edilecek. Bu peşinat 2+1 konut için 60 bin 800 lira, 3+1 mesken içinse 85 bin lira olacak. Taksitler, memur maaşına nazaran yılda iki sefer artacak.
TOKİ’nin internet sitesinde yer alan bilgilere nazaran taksit ödemeleri mukavele tarihini takip eden ay prestijiyle başlatılacak.
SOSYAL KONUT PROJESİ GENÇLER İÇİN UMUT OLABİLİR Mİ?
Proje kapsamında şehit yakını ve gaziler ile engelli vatandaşlara yüzde 5, emeklilere yüzde 20 kontenjan ayrılırken, projede birinci kere gençler için de özel kontenjan oluşturuldu. Gençler için yaş aralığı 18-30 olarak belirlenirken, bu kümeye ayrılan konut sayısı 50 bin olarak açıklandı.
Peki, her geçen gün ‘genç işsizliği’nin artığı, gelecek korkusu ve iş güvencesizliğinin bu yaş kümesi ortasında giderek yaygınlaştığı Türkiye’de yeni toplumsal konut projesi gençler için umut olabilir mi?
‘ÖDEME PLANI HAYATİ KIYMET TAŞIYOR’
Üniversiteden mezun olduktan sonra İstanbul’da bir otelde minimum fiyatla işe başlayan 30 yaşındaki Büşra Y.’ye nazaran konut fiyatlarının giderek arttığı kentte toplumsal konut projesi ile mesken sahibi olma fikri birinci bakışta umut veriyor.
Yaklaşık beş yıldır yaşadığı İstanbul’da iki mesken arkadaşı ile birlikte 5 bin TL kira ödediklerini anlatan Büşra Y., “Bu durumda 2 bin 280 TL taksitle 20 yılda mesken sahibi olmak doğal ki âlâ, lakin ödeme planı hayati kıymet taşıyor” dedi.
‘BİZİM İÇİN HAYAL OLARAK KALACAK’
Projeyle ilgili birçok kısmın karanlıkta kaldığına dikkat çeken Büşra Y., çekincelerini şöyle anlattı: “Ödemelerin kontrat tarihinden itibaren yapılacağı tabir ediliyor. O denli olacaksa biz hem kira ödeyip hem de konut taksidi mi ödeyeceğiz? TOKİ’nin sitesinden baktığımızda yüzde 10 peşinat istiyorlar. Bu 2+1 bir konut için 60 bin civarında oluyor. Bizler güç geçinen beşerler olarak o kadar peşinatı nasıl bulur da veririz? Ben 5 bin 500 TL taban fiyat alıyorum. Bu fiyatın yalnızca 2 bini olduğu üzere kira ve aidata gidiyor. Elektrik, su, internet üzere masraflar hariç. Bir de 2+1 mesken için 2 bin 280 liradan konut taksidine girdiğim düşünüldüğünde aylık bana kalan ölçü ortalama 50 TL. Bizim için bir hayal olarak kalacak.”
‘BANA SIRA GELENE KADAR KİMLER KİMLER ALIR O KONUTLARI’
Grafik tasarım uzmanı olarak çalışan 27 yaşındaki Nihat Saraç ise konut fiyatlarının makul olduğunu fakat başvursa bile kendisine çıkacağına dair bir umudunun olmadığını söyledi.
Türkiye’de devletle ilgili neredeyse her alanda ‘torpil’e şahit olduklarını belirten Saraç, “Başvuracağım fakat bana sıra gelene kadar kimler kimler alır o konutları. Bu manada hiçbir inancım yok. Aslında bu dağıtımın adil olacağına inanmıyorum. Şayet müracaatım olumlu olursa sürpriz olur. Lakin bana çıkacağına dair bir ümidim, itimadım yok açıkçası” halinde konuştu.
‘BİRKAÇ AY TAKSİDİ ÖDEYEMEZSEM MESKENİ ÇABUCAK ELİMDEN ALACAKLAR MI?
Aylık çıkarının ortalama 7- 9 bin TL ortasında olduğunu, süreklilik arz eden bir işi olmadığı için kimi aylar bu sayının daha da düşebildiğini kaydeden Saraç, konut taksitlerinin bilhassa gençler için ne vakit başlayacağının da açıkça tabir edilmesi gerektiğini söyledi ve şöyle konuştu: “Eğer kirada otururken taksit ödemek gerekirse bu çok güç. Bu ölçüsü karşılamak için nereden baksanız 10 bin TL maaş almak gerekiyor. Ben zorlarım ancak başarabilir miyim emin olamam. Sonuçta 20 yıl devam edecek bir süreçte sıkıntı kaç taksidi ödememe hakkım olacak? Birkaç ay ödeyemezsem konutu çabucak elimden alacaklar mı? Bu soruların da cevaplanması gerekiyor. Gençlerin iş bulmadığı, bulsa da düşük fiyatlara çalıştığı bir ortamda müracaatlar adil alındığı takdirde dahi bu kontenjanlar boş kalabilir.”
‘BU SORUMLULUĞUN ALTINA GİRMEK İÇİN EVVEL DAİMA BİR İŞ BULMAM LAZIM’
Üniversiteden mezun olduktan sonra tatil bölgelerindeki otellerde ‘garson’ olarak çalıştığını söz eden 28 yaşındaki İsmihan Akkanat’a nazaran bu çeşit büyük ve uzun süren taahhüt altına girmek için öncelikle daima bir iş sahibi olmak gerekiyor.
“Türkiye’de yarınımız muhakkak değil” diyen Akkanat, şöyle devam ediyor: “Ben aldığım maaşla ay sonunu sıkıntı getiriyorum. Kışın öbür işlerde çalışıyorum. Artık bu türlü bir sorumluluğun altına nasıl girebilirim. Türkiye koşulları bu kadar makus olmasaydı, iktisat bu kadar sarsılmasaydı, konut fiyatları, eser fiyatları bu kadar artmamış olsaydı tahminen o vakit bir konut için talep edilen bu ölçü çok daha yeterli olacaktı. Aslında şu anda bakıldığında da mantıken çok gelmiyor fakat cebimiz ‘çok’ diyor. Zira en makus ihtimalle 60 bin lira peşinatı biz nasıl karşılarız. O yüzden şu an başvurmayı düşünmüyorum.”
‘ÖNCELİKLE İŞ ALANLARININ GENİŞLETİLMESİ LAZIM’
Üniversiteden mezun olduktan sonra kalıcı bir iş bulamayan 26 yaşındaki Şevval Özyol ise süreksiz olarak bir dershanede 3 bin 200 TL’ye İngilizce dersi verdiğini söyledi.
Kendisini ‘işsiz’ olarak niteleyen ve ‘geçinebileceği’ kadar maaş alabileceği bir iş arayan Özyol, “Şu anda tek başıma konut tutma lüksüm dahi yok. Evet, gençler için bu türlü bir proje olması hoş lakin öncelikle gençlere yönelik iş alanlarının genişletilmesi lazım. Gençler, evvel hak ettikleri fiyatlara, hak ettikleri işlerde çalışabilmeli ki sonrasında da konut alımlarında taksitleri rahat rahat ödeyebilsin.” dedi.
Son devirde giderek artan ekonomik krizde konutların tamamlanması için verilen 2 yıllık mühletin sarkıp sarkmayacağının da değerli olduğunu söz eden Özyol, “Bu müddet artan maliyetler karşısında uzar mı? Bilhassa taksitler bu süreçte değişkenlik gösterir mi? Gösterirse ne kadarlık bir değişiklik olur? Ben çocukluğumda daima dinlerdim bitmeyen inşaatları, bir türlü tamamlanmayan kooperatif meskenlerini. Bu yüzden her ayrıntının açıklanması, insanların aklındaki soru işaretlerinin giderilmesi gerekiyor” diye konuştu.