Türk savunma devi Baykar, İtalya’nın 140 yıllık esaslı havacılık şirketi Piaggio Aerospace’i satın aldı. Uzmanlar Baykar’ın bu adımını Türkiye tarihinde eşine rastlanmadık satın alma atak olarak yorumladı. Birinci duyulduğu andan itibaren birden fazla kişi bu satın almanın büyük bir vizyoner atak, stratejik bir plan, derin akıl taşıdığı yorumunu yaptı. Baykar’ın artık kabına sığmadığını söyleyen uzmanlar kelam konusu Türk devinin muvaffakiyetini beşerli askeri hava araçları, sivil hava araçları ve hava motorculuğuna taşımak istediğini belirtti. Ayrıyeten bu satın alma ile ambargolar ve pürüzler aşılabileceği söz edildi.
TÜRK SAVUNMA DEVİNDEN TARİHTE EŞİNE RASTLANMADIK HAMLE! ABD İNHİSARINA DEVA OLABİLİR
TRT Arapça Muhabiri Nurullah Aydın, Baykar’ın İtalyan havacılık şirketi Piaggio Aerospace’i satın almasının Türk savunma endüstrisine katkılarını husus alan bir tahlil kaleme aldı.
İnsansız hava aracı (İHA) üretiminde bir dünya markası haline gelen Baykar, Türkiye tarihinde eşine rastlanmadık satın alma atılımıyla ülke ve dünya gündeminde geniş yankı uyandırdı. Baykar, Avrupa’nın en esaslı şirketlerinden biri olan İtalyan havacılık şirketi Piaggio Aerospace’i satın aldı. Birinci duyulduğu andan itibaren birden fazla kişi bu satın almanın büyük bir vizyoner atılım, stratejik bir plan, derin akıl taşıdığı yorumunu yaptı. Fakat kimi bölümler bu yatırımın az da olsa riskler barındırdığını düşündü. Kesimin yakın takipçisi olan bizler, bu dev teşebbüs üzerine düşününce ve küçük çaplı bir araştırma yapınca Baykar’ın ne derece akla yatkın ve vizyoner bir yatırım yaptığını anlıyoruz. Çünkü, burada Baykar’ın gayesi çok net; dünyada İHA ihracatının yüzde 50’den fazlasını tek başına göğüsleyen bir Türk şirketi olarak Baykar, bu alandaki muvaffakiyetini beşerli askeri hava araçları, sivil hava araçları ve hava motorculuğuna taşımak istiyor. Yani sözün tam manasıyla Baykar artık kabına sığmıyor.
BAYKAR, AVRUPA VE DÜNYA HAVACILIK PAZARINA YENİ BİR SOLUK GETİRECEK
Baykar, insansız hava araçlarındaki liderliğini uzun müddet devam ettirecek üzere duruyor. Şirketin sivil ve askeri alandaki beşerli hava araçları kesimine adımını Avrupalı bir şirketi satın alarak atması, bu alana en yüksek perdeden girdiğini gösteriyor. Baykar’ın Piaggio üretim tesislerinden çıkaracağı bir hava aracı, o eserin Avrupa pazarında alıcı bulmasını daha da kolaylaştıracaktır.
Gelişmekte olan ülkelerin Avrupa tarafından üretilen yahut kullanılan askeri eserleri tercih etme oranı hala yüksek. Bu durum, bir Avrupa ülkesi sonları içerisinden üretim yapmayı pahalı kılıyor. Ayrıyeten, Baykar’ın Avrupa’da üretim yapmasıyla birlikte Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) baskılarından çekinen NATO ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri için Türkiye’den askeri eser almak yerine İtalya’da üretim yapan bir şirketten almak daha da kolay olacaktır.
Avrupalı ve Amerikalı savunma şirketleri yakın vakte kadar dünya savunma endüstrisinin öncülüğünü yapsalar da bu şirketler artık dalda oyun bozan rakiplerine karşı üstünlük sağlayamıyor. Bu şirketler artık İHA alımında tercih edilen ülkeler listesinde üst sıralarda yer almıyor.
İşte tam da bu noktada İHA alanında muvaffakiyet ivmesini süratle üstlere taşıyan Baykar, stratejik bir karar alarak kendine şu soruyu soruyor:
“İHA’daki bu başarıyı sivil havacılık ve beşerli askeri havacılıkta neden göstermeyeyim?” Hakikaten İHA’lar beşerli araçlara kıyasla daha komplike eserler ve teknolojik açmazları daha fazladır. Bu sebeple, Baykar’ın bu yeni adımı zoru başardıktan sonra kolaya geçiş olacaktır. Baykar, İHA teknolojisindeki bilgi birikimini Piaggio’nun 140 yıllık bilgi birikimi ve deneyimiyle birleştirerek yakın vakitte Avrupa hava savunma pazarına ABD kadar tesir edeceğe benziyor.
BU SATIN ALMA İLE AMBARGOLAR VE PÜRÜZLER AŞILABİLİR
Savunma endüstrisi dal prestijiyle olağan üretim ve ihracat prosedürlerine natürel olmayan bir alandır. Bu alanda bir eseri üretmek, test etmek ve ihraç etmek şirketlerin iç dinamiklerini aşarak diplomatik bağlantılar geliştirmek ve bu doğrultuda istikrar siyasetleri uygulamaktan geçiyor. Bu noktada, karar alma erkleri şirket idareleri olmaktan çıkıyor. Hatta bazen siyaset de işin içine giriyor ve en kolay savunma teknolojisi işbirliklerini bile baltalayabiliyor.
Türkiye dünyada savunma endüstrisi ambargosuna en çok uğramış ülke olabilir. Türkiye diplomatik teamülle tahlili mümkün olan birçok hususta yersiz ambargolara maruz kalıyor ve bu ambargoları aşmak için çeşitli tahliller üretiyor. Bu tahlillerin en başında ambargolu eserleri kendi öz kaynaklarıyla üretmek geliyor. Türkiye’nin bu tahlili kendi muhtaçlığının karşılanması açısından iş görse de ürettiği eseri ihraç etmesinin önünde yasal mahzurlar olabiliyor. Bu mahzurlardan biri de şirketlerin ihracat eserlerini ülke hudutları içinde üretmesidir. Bu noktada, Baykar’ın İtalyan şirket Piaggio’yu satın alması AB ülkeleri için İtalya’da üretilen bir eseri alma kolaylığını ortaya çıkarıyor.
JET MOTORLARI VE SİVİL HAVACILIK MOTORLARINDA YENİ DÖNEM
Hava, kara ve deniz araçlarında platform üreticisinin üretiminde yavaş ilerlediği komponent birçok vakit bu araçların motorları oluyor. Motor binlerce bileşenin onlarca alt yüklenici firma takviyesiyle ortaya konduğu çok modüllü bir oluşum olduğundan, platform üreticileri bu eseri birinci etapta ithal etmeyi tercih ediyor.
Türkiye her ne kadar kendi askeri platformlarının motorlarını üretmede TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEİ) öncülüğünde kısa müddette önemli bir yol kat etse de birçok hava eseri için hala istenilen seviyeye ulaşamadı. Piaggio Aerospace 1960’dan beri uçak motoru üreten bir şirket. F-35 motorunun üretilmesinde de katkısı olan bu şirket, bu bilgi birikimiyle Baykar’ın ve Türkiye’nin jet motoru üretimine önemli katkılarda bulunacaktır. Türk savunma endüstrisi jet motoru üretecek ekosisteme sahip olduğunu TEİ’nin ürettiği motorlarla gösterdi. Bu ekosistemin Piaggio aracılığıyla Avrupa deneyimiyle bir ortaya gelmesi, Türkiye’nin hem kendi motor gereksiniminde hem de ihraç ettiği platformların motor gereksinimlerinde önemli bir ilerleme katetmesine yardımcı olacaktır.
İNSANSIZ TEKNOLOJİDEKİ LİDERLİĞİNİ SİVİL VE ASKERİ HAVACILIĞA TAŞIYACAK
Savunma alanında bir şirketi bedelli kılan binası, üzerine konuşlu tesis toprağı yahut işçi sayısı değildir. Bu alanda asıl kıymetli olan şirketin özgün mühendislik eserleri, AR-GE buluşları, patentleri, proje çizimleri, test raporları ve daha birçok yıllara sari birikimidir. Piaggio’nun 140 yıllık hafızası, Baykar’ı geçilmiş yolları yine geçmekten, yapılmış kusurları tekrar yapmaktan alıkoyacaktır.
Baykar’ın, Piaggio Aerospace’i satın almasıyla şirketin dal devleriyle mutabakatları ve lisans çalışmaları da devrediliyor. Bu noktada Baykar, bütün üretim ve saha deneyimlerini kendi deneyimleriyle birleştirme fırsatı yakalıyor. Gerçekten jeopolitik düzlemde hararetli bir merkezde yer alan Türkiye’nin başat şirketlerinden biri olan Baykar, her eserini gerçek saha operasyonlarında test etme fırsatı yakalıyor.
Baykar, havacılık bölümünde dünya savaşlarından bu yana, hava aracı üreten ve ihraç eden şirketlerle gayret eden 25 yıllık genç bir tarihçeye sahip. Teknolojinin anlık gelişen rüzgarını ardına alan Baykar, rakiplerini kendi iç donanımlarıyla geliştirdiği teknolojik yazılımları ve yapısal mühendislikleriyle geride bırakıyor.
YERLİ SERMAYECİLERE DÜNYA PAZARINDAN SATIN ALMA TEŞVİKİ
Türkiye’de yabancı şirketleri satın alma teşebbüsü eşine az rastlanan bir yatırım çeşididir. Bilhassa savunma endüstrisinde Baykar’ın bu türlü bir teşebbüste bulunması kesimdeki başka yatırımcıları da teşvik edecektir. Bu da bilakis beyin göçüne, dünyaya mal olmuş deneyim ve bilgi birikiminin Türkiye’ye akmasına neden olacaktır. Birinci Dünya Savaşı’nda uçak üreten Piaggio Aerospace, Türkiye’nin birinci uçak üreticisi Vecihi Hürkuş tarafından hayranlıkla yakından takip ediliyordu. Piaggio Aerospace’in bugün onun yolundan giden torunları mesabesindeki Türk teşebbüsçüler tarafından satın alınması, bahtın hoş bir cilvesi olsa gerek.