Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, İstanbul Finans Merkezi’nde “2024 sonuçlarını kıymetlendirme, 2025 yılına bakış” bahisli bir toplantı düzenledi. “Zorluklar yaşıyoruz fakat bu program gerçek program, biz de sabırla sonuçlarını bekliyoruz” dedi. 2024 yılında programın sonuç vermeye başladığını ve devamının geleceğini; OVP’ye nazaran sapmalar olsa da istikametin yanlışsız tarafta ilerlediğini belirten Yılmaz, başta enflasyon, büyüme ve istihdam olmak üzere birçok alanda olumlu istikamette gelişmelerin süreceğini kaydetti. Türkiye’nin dolar ve altın rezervlerini artırdığına da değinen Yılmaz, “Riskleri azalttık, temeli sağlamlaştırdık. Bu çok değerli gelişme” diye konuştu.
En düşük emekli maaşı
En düşük emekli maaşı düzenlemesinin birinci kere 2019’da gerçekleştiğine işaret eden Yılmaz, “Burada öteki fiyatlar artarken en düşük maaşı olduğu üzere tutmanın hakikat olmadığını düşünüyoruz. Yasal düzenleme gündeme gelecek. Kümemizle bir çalışma yapıp bunu Meclis gündemine taşıyacağız. Ocak ayı içinde bu gerçekleşecektir diye düşünüyorum” dedi. Bu düzenleme olmaz ise kök fiyatı 10 bin 800 liranın altında olanlar 12 bin 500 lira alacak.
Refah hissesi ne olacak?
Memur ve emekliye refah hissesi verilip verilmeyeceğiyle ilgili soru üzerine Yılmaz, “Asgari fiyat artış oranıyla emekliye artış oranını mukayese hakikat olmaz. Zira birisi bir yıllık bir süreçle ilgili, perspektifle ilgili bir artış, oburu 6 aylık, yani emekli ve memur artışı biliyorsunuz 6 aylık yapılıyor. Temmuzda tekrar bu artışlar yenilenecek” diye konuştu.
Asgari fiyata orta artırım gelecek mi?
SGK kayıtlarına nazaran taban fiyatlı sayısının 6.7 milyon olduğunu belirten Cevdet Yılmaz, “Net taban fiyatın dolar karşılığı çok tartışılıyor biliyorsunuz. Taban fiyat 2002’de 114 dolar, 2024 yılında ise 519 dolar idi, 2025’teki son şimdiki artışla 627 doların üzerine çıkmış durumda. Şu anki taban fiyat düzeyimiz Rusya, Romanya, Bulgaristan Meksika, Brezilya’nın, Güney Afrika’nın, Endonezya’nın, Çin, Mısır ve Hindistan üzere gelişmekte olan ülkelerin üzerinde. Cumhurbaşkanımız ‘Enflasyonda önemli bir sapma olursa yine elbette bunları değerlendiririz’ dedi. Biz önemli bir sapma olmayacağına inanıyoruz, politikalarımızı o çerçevede sürdürüyoruz. Kıymetli olan enflasyonu dizginleyip, düşürüp, somut, gerçek satın alma gücünde artış sağlamak” diye konuştu.
Göstergeler olumlu yönde
2024 yılındaki çalışmalar ve ekonomik görünümle ilgili bilgi veren Yılmaz, 2025 yılına yönelik gayelere de değindi. Orta Vadeli Program’a (OVP) özel parantez açan Yılmaz, programın 2024 yılında sonuç vermeye başladığını ve bu yıl devamının geleceğini söyledi. Başta enflasyon, büyüme ve istihdam olmak üzere birçok alanda olumlu istikamette gelişmelerin süreceğini kaydeden Yılmaz, “Riskleri azalttık, temeli sağlamlaştırdık. Bu çok kıymetli gelişme” dedi.
Enflasyona dikkat çeken Yılmaz, “Başından itibaren ‘3 devir olacak’ dedik, bir geçiş devri, bir dezenflasyon devri, bir de kalıcı fiyat istikrarı periyodu dedik. Geçiş devri Haziran 2024 prestijiyle tamamlandı” dedi. Öngörülen takvim çerçevesinde dezenflasyon sürecinin başladığına işaret eden Yılmaz, şöyle devam etti: “Enflasyonda haziran ayından aralıka kadar 31 puan civarında bir düşüş oldu. Bu yıl enflasyonu geçen yılki kadar konuşmayacağız. 2026 sonu OVP öngörümüz tek hane.”
Dengeli büyüme devrine girildi
İç tüketimden çok dış talep takviyeli bir büyüme sürecine girildiğine yani ‘dengeli büyüme’ periyodunun başladığına işaret eden Yılmaz, “Bu da yeniden OVP’de öngörülen bir gelişme” diye konuştu. 2024 yılı büyümesiyle ilgili de öngörülerini paylaşan Yılmaz, “OVP’deki yüzde 3.5, 2025’te ise yüzde 4 civarı büyüme öngörülüyor. 2024 sonunda ulusal gelirin 1.3 trilyon dolara, kişi başı gelirin de 15 bin 500 dolara ulaşmasını bekliyoruz. Hollanda’dan sonra 17’inci büyük ekonomiyiz. Satın alma gücüne nazaran kişi başına gelirde Avrupa Birliği ile fark değerli oranda kapandı” tabirini kullandı.
Sosyal konut için yeni model
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, bilhassa metropollerden başlamak üzere toplumsal konut üretiminin artırılacağına dikkat çekti. Yılmaz bu hususta şu ayrıntıları verdi: “Deprem yükümüz azaldıkça bütün gücümüzle toplumsal konut üretimini arttıracağız. Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’mız bu manada birtakım hazırlıklar yapıyor. Hane başına düşen nüfus 3 küsur. Münasebetiyle daha uygun ölçeklerde, daha düşük maliyetle, enerjiyi verimli kullanan, afetlere karşı sağlam, çok istikametli politikalarımızı da yansıtan, ancak birebir vakitte işlevsel bir toplumsal konut anlayışıyla kitlesel üretimi öngören tekrar bir hazırlığımız var. Münasebetiyle toplumsal konut sorununa önümüzdeki periyotta çok daha büyük ağırlık vereceğiz.”
Bütçede sarsıntı etkisi
2023’te gerçekleşen sarsıntıların finansal olarak asıl tesirini 2024 yılında gördüklerini söz eden Cevdet Yılmaz, “2024’te 1 trilyon liranın üzerinde kaynak ayrıldı. Bir evvelki yıl 2023’te de tekrar 960 milyarı aşan bir sayı vardı. Topladığınızda, bugünkü kıymete getirdiğinizde 2.6 trilyon civarında bir ödenek ayırdık sarsıntı harcamaları için. Bunu hariç tuttuğunuzda aslında çok daha olumlu bir durumdayız. 2023’te bütçe açığının ulusal gelire oranı yüzde 6.4 varsayımına karşın 5.2 oldu. Zelzele harcamasını çıkardığımızda 1.6’ya düşüyor. Zelzele hariç baktığınızda 2024’te de yüzde 2.5 civarındayız. Zelzelenin harcamalarında bu sene inşallah kırılma yılımız, bu yılın ortalarına yanlışsız büyük oranda yükümüz hafifleyecek.”
İşçi çıkarmayanlara 2 bin 500 TL destek
Asgari fiyat kararıyla birlikte 700 lira olan minimum fiyat dayanağının 1000 liraya çıktığını hatırlatan Yılmaz, emek ağır işletmelere (tekstil, konfeksiyon, deri, mobilya gibi) çalışan başına 2 bin 500 liraya kadar istihdam katkısı vereceklerini söyledi. Yılmaz, “Amacımız bu işletmelerdeki istihdamı korumak. Dayanaklar KOSGEB kanalıyla ulaştırılacak” diye konuştu.
Faiz indirimi sürecek mi?
Enflasyondaki ana eğilimin aşağı istikametli olduğunu söyleyen Yılmaz, ayrıca faiz indirimlerinin mevduat faizlerine ocak prestijiyle daha fazla yansıyacağını düşündüklerini de tabir etti. Faiz indirimlerinin kredilere tesiriyle ilgili de Yılmaz, “Tüketici kredilerini cazip hale getirme üzere bir yaklaşımımız yok. Kredileri daha çok üretime, arza, istihdama, ihracata dayanak olacak anlayışla kurguluyoruz. Yüzde 2 kredi genişleme limiti yatırım için, ihracatçılar için geçerli değil” dedi.