Veteriner tabipler, kedilerdeki koronavirüsün insanlara geçtiğine dair bir bulgu bulunmadığını belirtirken, mutasyonla bir arada ağır sonuçlar doğuracağını aktardı.
İstanbul Veteriner Tabipler Odası Lideri Prof. Dr. Murat Arslan, kedilerdeki koronavirüsün insanlarda görülmesinden çok daha eski vakte dayandığını, Türkiye’nin yanı sıra Avrupa’da da yaygın olduğunu tabir etti.
“İNSANDAKİ ÜZERE DEĞİL…”
Koronavirüsün, bilhassa toplu olarak bulundukları bölgelerde kediden kediye bulaştığını belirten Arslan, “Ancak beşerdeki üzere değil. Beşere bulaşmıyor. Yalnızca kediler ortası seyreden bir hastalık. Genelde hayli güç bir tedavisi var. Yakalanan hastalar şayet çok yeterli tedavi edilmezse genelde kaybediliyor” dedi.
Prof. Dr. Arslan, kedilerdeki koronavirüs hastalığının ilerleme sürecini şöyle anlattı:
“Vücutta var olan koronavirüsler, hayvanın bağışıklık sistemine ziyan veriyor. Bağışıklığı zayıfladığında virüs üremeye başlıyor ve hastalık yapacak noktaya geliyor. Bir noktadan sonra da belirtiler meydana geliyor. Kuru tip ve ıslak tip dediğimiz iki çeşit koronavirüs var. İkisi de tedavi edilmediğinde çok önemli hayvan kayıplarına neden oluyor. Virüsler bedene girdikten sonra mide ve bağırsak sistemiyle ilgili birtakım değişimler ortaya çıkıyor. Şayet virüsler burada değişime uğrarsa FIP yahut koronavirüs hastalığı ortaya çıkıyor.”
“BU İLAÇLAR, ÜLKEMİZDE ŞİMDİ RUHSATLI DEĞİL”
Kedilerde koronavirüs tedavisinin sıkıntı olduğunu ve hastanın ferdi durumuna nazaran tedavi yolunun belirlendiğini söz eden Arslan, tedaviyle ilgili şu bilgileri aktardı:
“Hastalığın ‘stokin fırtınası’ dediğimiz birinci başlangıcında, bağışıklık sistemini bastırıcı birtakım ilaçlar kullanılıyor. İlerlemiş durumlarda ise bağışıklık düştüğü için tıpkı insanlarda olduğu üzere güçlendirici tedaviler uygulanıyor. Dışarıdan getirilen birtakım ilaçlar var, bunlar kullanılıyor. Maalesef, bu ilaçlar ülkemizde şimdi ruhsatlı değil. Kısmen muvaffakiyet sağlayan ilaçlar var. Ülkemizde, kedilerde virüslere karşı ruhsatlandırılmış, tesirli olarak kullanılabilen ilaç yok. Veteriner tabipler bu bahiste biraz zorlanıyor.”
“KEDİLERİN HAYAT ALANINDA HİJYEN ÖNEMLİ”
Ümraniye Belediyesi Veteriner İşleri Müdürü Muhammet Nuri Coşkun, koronavirüsün sığır, köpek ve yarasalarda da görüldüğünü söyledi.
Virüsün nasıl bulaştığına ait bilgi veren Coşkun, “Virüs, bilhassa dışkı öncelikli olmak kaydıyla daha sonrada salyayla bulaşabilmekte. Kediye geçtiği andan itibaren 2-3 hafta, birkaç ay üzere kuluçka periyodu var. Bu kuluçka devri sonrasında hastalık belirtileri ortaya çıkmaya başlıyor. Öncelikle iştahsızlık, halsiz görülebilir, karın şişer, hareket etmek istemez ve inatçı bir ateş şekillenir. Bu 39.5, 41.5 ortası seyreden bir ateştir. Sokaktaki yahut evimizdeki kediler, bu virüsle hayatları boyunca en az bir defa karşılaşır. Pek birçok çok hafif enfeksiyonla bunu atlatabiliyorlar. Genelde, hafif bir ishal olayı oluyor” dedi.
Kedilerde korona virüsün iki farklı biçimde görüldüğünü kaydeden Coşkun, “Islak form, kedide biraz daha ağır seyrediyor. Kediyi biraz daha zorlayan bir form. Bilhassa karın bölgesinde ödem şekilleniyor. Virüs damar yapısını bozup, karın boşluğunda ödem birikmesine sebep oluyor. Alışılmış biriken sıvı akciğerlere basınç yaparak hayvanın nefes almasını zorlayabiliyor. Kuru formda ise ödem yok, hudut sisteminde bir sorun var. Hayvan biraz daha hırçın olabiliyor, yürümek istemeyebiliyor. Birtakım hadiselerde göz deformasyonları görülebiliyor. Kesin bir teşhisi olmamakla birlikte kan bedellerine bakılıp, semptomlar bir ortaya getirildiği vakit ‘Hayvanda FIP var’ diyebiliyoruz” sözünü kullandı.
“İNSANLARA GEÇTİĞİ TARAFINDA BİR BULGU YOK”
Kedilerin ömür alanında hijyenin değerine vurgu yapan Coşkun, mama kampları ile kum havuzlarının pak olmasına itina gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Kendilerine günde bir koronavirüs olayı geldiğini söyleyen Coşkun, “Dışarıdan FIP olayı olmuş bize geliyor. Biz de hayvanı destekleyici ilaçlar kullanıyoruz. Lakin sonuç prestijiyle, genelde hayvanın vefatıyla neticeleniyor. Pek çok hayvanda koronavirüs var. Buzağı vefatlarında de çok etkendir koronavirüs. İnsanlara geçtiği istikametinde bir bulgu yok. İnsanlara geçme noktasında rastgele bir korku olmaması gerekiyor” formunda konuştu.
Koronavirüsün, kedilerin yaklaşık yüzde 2’sinde tehlikeli forma dönüştüğünü belirten Coşkun, bu hastalığın da 1960’lı yıllarda tanımlandığını, o vakitten bu vakte net bir aşı ve tedavi protokolünün bulunamadığını kaydetti.
“SİNİRSEL SİSTEMDE YA DA SİNDİRİM SİSTEMİNDE BOZUKLUKLARA YOL AÇIYOR”
Fatih Belediyesi Veteriner Tabibi Emre Kırmızı da koronavirüsün kedilerden insanlara buluşmayacağını lisana getirerek, sokak hayvanlarının birçoklarında bu virüsün bulunduğunu hatırlattı.
Belli testler yapıldığında sahipli hayvanlardaki koronavirüsü tespit edebildiklerini belirten Kırmızı, “Ancak FIP’in etkeni olan koronavirüs şayet mutasyon geçirmezse, yani kedinin bedeninde kalırsa ölene kadar ona hiçbir ziyan vermeden durabiliyor. Ölümcül olanı bu virüsün bedende mutasyon geçirip FIP’e dönüşmesi. Yani sinirsel sistemde ya da sindirim sisteminde bozukluklara yol açması. Bu mutasyonu geçirdikten sonra 1 ila 2 ay içerisinde durum ağırlaşmaya başlıyor ve hastalığın seyri değişiyor” dedi.
Tedavi noktasında literatüre kayıtlı ilaçların bulunmadığını belirten Kırmızı, tüm dünyada çalışmaların devam ettiği kelamlarına ekledi.