CHP’li Gürer: Fahiş fiyat da olsa çiftçi gübreye mecbur

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın “Fahiş fiyatı boykot edin” davetine ait, “Tarımın sürdürülebilirliği için mecburî olan eserler boykot daveti ile alınmasa, yem ve gübre boykot edilse, hayvanda da tarlada da randıman kaybı yaşanacak ve hayvancılık yapan da çiftçilik yapan da daha büyük problemlerle karşılaşacak. Maliyet artışı sonuçta yeniden vatandaşı vuracak” değerlendirmesinde bulundu. 

Gürer, yaptığı açıklamada, 2024 yılının son ayında süratle artan gübre fiyatlarının 2025’e de artırımla girdiğini belirtti. Gürer, 2020 yılında tonu bin 100 lira olan amonyum sülfat gübrenin, 2025 yılına bayi fiyatı olarak 9 bin lira/ton düzeyine ulaştığını söyledi. DAP gübrenin 2020 yılında 2 bin 140 lira iken bayi fiyatının 24 bin 700 liraya, üre gübrenin de 2020 yılında tonu bin 860 lira iken, 2025’te 17 bin 200 liraya yükseldiğini kaydeden Gürer, bunun yanı sıra düzmece gübre sorunu da yaşandığını söz etti. Gürer, “Cumhurbaşkanı, ‘fahiş fiyat’ diyerek yem ve gübre almazsa, hayvancılıkta, tarlada, bahçede üretim ve randıman düşer” dedi.

“21 eserde açığımız devam ediyor”

CHP Milletvekili Gürer, 2024 yılında farklı nedenlerle Türkiye’nin hububat üretiminin bir evvelki yıla nazaran yüzde 7,5 oranında, yaklaşık 3,5 milyon ton azaldığını belirtti.

Gürer, TÜİK’in Bakanlık dataları üzerinden yaptığı kestirimlere nazaran, 2024 yılında buğday üretiminin geçen yıla nazaran 1 milyon 200 bin ton (yüzde 5,45) azalarak 20 milyon 800 bin tona, arpa üretiminin 1 milyon 100 bin ton yüzde 12 azalarak 8 milyon 100 bin tona, mısır üretiminin 900 bin ton (yüzde 10) azalarak 8 milyon 100 bin tona, ayçiçeği üretiminin 3 bin ton azalarak 2 milyon 195 bin tona, şeker pancarı üretiminin 2 milyon 250 bin ton azalarak 23 milyon tona, nohut üretiminin 5 bin ton azalarak 575 bin tona, kırmızı mercimek üretiminin 19 bin ton azalarak 405 bin tona gerilediğini kaydederek, “Bakan, kesin ihracatçıyız dese de temel besin eserleri de dahil en az 21 eserde açığımız devam ediyor” dedi.

“Rafta fiyatlar düşmedi, üretici kazanmadı”

2024 yılında zerzevat bol olmasına karşın rafta ve tezgahta fiyatların düşmediğini ve tüccarın eline kalan üreticinin çok eserini tarladan toplayamadığını anlatan Gürer, “Sebze üretimi yüzde 5,6 oranında (1 milyon 784 bin ton) artarak 33 milyon 572 bin tona, meyve üretimi ise yüzde 2,1 oranında (589 bin ton) artarak 27 milyon 977 bin tona yükseldi. Patates üretiminde yüzde 21, çay üretiminde yüzde 4,3, tütünde yüzde 9,5, pamuk üretiminde yüzde 6,8 oranlarında artış yaşandı. Lakin patates, 1999 yılı üretimine erse de paha bulmadı ve depoda kaldı. Üretici keyifli olmadı. Eser bol olması rafta eser fiyatını düşürmedi. Tüccar piyasayı belirledi. Rafta fiyatlar düşmedi, üretici kazanmadı, tüketici ise fahiş fiyatlarla eser almak zorunda kaldı” halinde konuştu.

“Tarımsal girdi maliyetleri yükseliyor”

Tarımsal girdi maliyetlerinin tekrar yükselmeye başladığına dikkat çeken Gürer, Ziraî girdi fiyatlarındaki artışın 2024 yılında da devam ettiğini belirtti. Gürer, şunları kaydetti:

“Ekim ayında bir evvelki aya nazaran girdi fiyatları TÜİK’e nazaran yüzde 2,75 oranında arttı. Eylül ayında yüzde 31,8’e kadar inen ziraî girdi fiyatlarındaki yıllık artış, ekimde yine yüzde 32,6’ya yükseldi. TÜİK’in belirlemelerine nazaran ekimde tohum ve dikim malzemesi fiyatları geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 55, güç fiyatları yüzde 16,5, gübre ve toprak geliştirici fiyatları yüzde 13,4, ziraî ilaçlar yüzde 22, veteriner harcamaları yüzde 60,1, yem harcamaları ise yüzde 33,5 oranında arttı. Bu artışlar üretici ve besici maliyetlerine yansıyor. TÜİK ortalama olarak fiyat belirliyor. Kimi kalemler o periyot kullanılmıyor lakin ortalama fiyat alınınca sayı düşüyor. Temelinde girdi maliyeti kullanılan eser dikkate alınsa, daha yüksek oranda artışlar olduğu görülür. 2024 yılı son aylarında gübre başta olmak üzere her eserin girdi fiyatında önemli artış oluştu.” (ANKA)