Michelin yıldızlarının açıklanma vakti yaklaşıyor.
Bu yıl en büyük merakım Urla’daki 6 masalık ‘Narımor” restoranın yıldız alıp alamayacağı.
Çünkü bu genç şefin yıldız almasını çok istiyorum…
Yıldızları beklerken size Urla’dan bir diğer haber vereyim.
Bir Türkiye vatandaşının bugüne kadar yurtdışında en büyük üzüm bağını Urlalı bir hemşerim almış.
Lucien Arkas…
Onun için İzmirli demem daha yanlışsız olur fakat artık kendimi Urlalı saydığım onun da konutunun Urla’da olduğu için tahminen bunu söylememi kabul edersiniz.
DIŞARDA TÜRKLERİN ALDIĞI EN BÜYÜK ARAZİNİN BEŞ KATI
Lucien Arkas’ın İtalya’da arazi baktığını epeydir biliyordum.
Hatta aldığını da öğrenmiştim, okumuştum.
Ancak dün akşam bu işin çok değerli bir detayını öğrendim.
Aldığı arazi 1000 dönümmüş.
Muazzam bir arazi bu…
Hem de Toscana’da…
ÜNLÜ SANATKARLARIN KONUTLARI VE BAĞLARI VAR
Sting, Colin Firth, Richard Gere, Massimo Ferragamo üzere ünlülerin meskeninin yahut bağlarının olduğu bölgede 1000 dönüm arazi…
Sienna’ya 45 dakika uzaklıkta bir bölgede…
“Vİno Nobile di Montepulciano” bölgesinde…
1000 dönüm bugün kadar cebinde T.C. pasaportu taşıyan bir kimsenin yurtdışında aldığı en büyük arazi neredeyse.
Bunun şimdilik 140 dönümü bağ.
DAHA EVVEL ALİ BAŞMAN İLGİLENMİŞ LAKİN VAZGEÇMİŞ
Bu bağla daha evvel Kavaklıdere ilgilenmiş. Ali Başman gelip gezmiş.
Ancak o daha sonra Bordeaux’nun Saint-Émilion bölgesinde bir bağ almaya karar verince bundan vazgeçmiş.
Tabi Lucien Arkas’ın aile ağacında 1700’lere gidildiğinde bu bölge ile bağı var…
Hatta şahsen gidip, dedelerinin ismini taşıyan bir köyü bile bulmuş.
Biraz da onun tesiri ile bu araziyi almış.
Araziyi bulmada ırada İtalyan eşiyle çok hoş bir butik otel işleten ve şarap üreten Mete Nisari de yardımcı olmuş.
İçinde ayrıyeten 8 villa varmış ve oraya küçük bir de otel yapmak istiyor.
Bu oteli de eşi Merve Arkas işletecekmiş.
Bu bağlardan gelen birinci eseri önümüzdeki günlerde içeceğiz.
Böylece Kavaklıdere’n La Croix Lartigue ve Château Claude Bellevue’den sonra Toscana’nı “Vino Nobile di Montepulciano” etiketli eserlerini de bir Türk markası olarak tadabileceğiz.
TORBALI BAĞLARININ ORTASINDA ŞAHANE BİR 60’INCI YIL YEMEĞİ
Bunları dün gece İzmir’in ve Türkiye’nin ünlü ve başarılı iş insanlarından biri olan Lucien Arkas’ın iş hayatındaki 60’ıncı yılı için düzenlenen gecede öğrendim.
Kutlama yemeği Torbalı’daki devasa bir bağın ortasına kurulmuş tesisten verildi.
Burası herhalde Avrupa’nın en çağdaş üretim merkezlerinden biri…
Fıçılar ortasındaki kutlama yemeği beni oradan alıp Toscana bağlarına götürdü.
Salonun bir ucuna konmuş İtalyan renklerine boyanmış 1960’ların iki İtalyan efsanesi bir Fiat 500 ve Vespa motosiklet ailenin İtalyan kökenlerine de gönderme yapıyordu.
Geceye gazeteciler davetli değildi.
Sadece aile üyeleri ve çalışanlar davetliydi.
Benden Lucien Arka’la sahnede sohbet etmemi istediler.
İzmirli bir pop sosyolog olarak İzmir’den çıkmış çok başarılı bir rol modeli hemşerim ile sohbet benim için büyük keyifti.
İKİ YIL ORTAYLA O BORNOVA’DA BEN KAHRAMANLAR’DA DOĞDUK
Lucien Arkas’ın benim hayatımda çok değerli bir yeri var.
O 1945 yılında varlıklı bir Levanten ailenin çocuğu olarak Bornova’da doğdu.
Bense ondan iki yıl sonra İzmir’in Kahramanlar mahallesinde bir matbaa personelinin oğlu olarak dünyaya geldim.
Onun annesi Bornova’daki meskenlerinde doğum yapmış.
Benim annem ise Devlet hastanesinde doğum yapmış.
MAHALLEDEKİ BİRİNCİ KAHRAMANIM FUTBOLCU METİN OKTAY’DI
Kenar mahalle çocukları mahallenin kahramanları ile yaşarlar.
Benim Birinci kahramanım da mahalleden çıkmış bir futbolcu, Metin Oktay’dı…
Yıllar sonra mevt haberini Antalya’da bir otelin havuzunda öğrenmiştim.
Çok ağlamıştım o gün….
ONASİS MARIA CALLAS’LA BİRLİKTE OLUNCA HEMŞEHRİM OLDUĞU İÇİN GURUR DUYMUŞTUM
İzmir’den çıkıp muvaffakiyet kıssası yazan insanlardan biri de Onasis’ti.
O da İzmir’in Karataş semtinde doğmuştu.
İzmir’in kurtuluşundan sonra Yunanistan’a yerleşmiş ve gemi nakliyatında yükselerek dünyanın en kıymetli armatörlerinden biri olmuştu.
Ona ilgim asıl Maria Callas’la beraberliğinden sonra başladı.
“LA Casta Diva….”
O yüzden hemşerim Onasis’i hem kıskanır hem de onunla gurur duyardım.
VE 1978’TE O DEVRİMCİ KARARI ALINCA LUCİEN ARKAS’I KEŞFETTİM
Ta ki 1978 yılına kadar.
O yıl Tarkile gemicilik tarihinde benim için bir ihtilal yaşandı.
İzmirli 33 yaşında genç bir iş insanı, Türkiye’de “Konteyner” denen nakliyeciliğe başladı.
Konteyner deniz nakliyeciliğinde tam manasıyla bir ihtilaldi.
O sırada Onasis üzere devasa armatörler hala yük gemisi anlayışıyla çalışıyordu.
Konteyner ihtilalini fark edemeyen Yunan armatörlerin birden fazla kaybolup gitti.
Ama Ege’nin öteki tarafında Bornovalı genç bir insan bu ihtilali tam vaktinde yakalayarak, konteynırlarına bindi ve denizlere açıldı…
Onasis’i doğuran İzmir, artık Lucien Arkas’ı doğurmuştu.
KONTEYNER’E YÜK VEREN VİZYONER BİRİNCİ ÜÇ ŞİRKET
1991 yılında kendisine ilişkin birinci 2 konteyner taşıyıcı gemisi aldı.
Bugün Konteyner nakliyeciliğinde Akdeniz’in kaptanı deryalarından biri o.
Dün akşam anlattı.
Konteyner nakliyatına geçince şirketlere gidip mal ve eserlerini bu türlü taşımanın daha süratli ve inançlı olacağını anlatmış.
Bu vizyonu anlayıp yük veren birinci 3 vizyoner şirketi Ülker, Coca Cola ve Kalebodur olmuş.
Vizyoner taşıyıcı vizyoner şirketler bulunca, konteyner nakliyeciliği da uçup gitmiş.
60’INCI YIL İÇİN HAZIRLANAN KİTAP OKUDUĞUM EN RENKLİ ÜÇ İŞİNSANI KİTABINDAN BİRİYDİ
Lucien, (Öyle diyorum zira dün akşam artık bu yaştan sonra birbirimize birinci ismimizle hitap etmeyi kararlaştırdık) iş hayatında 60’ıncı yılını doldurdu.
Bu gece için, Berna Sipahi ve kurumsal takımı çok hoş bir kitap hazırlatmış.
Kitap Fransızca hazırlanmış sonra Türkçeye çevrilmiş.
İş insanlarının yazdığı kitaplar ortasında Hüsnü Özyeğin’inkini çok beğenerek okumuştum.
Rahmetli Can Kıraç’ınki de çok güzeldi.
Suna Kıraç’ın kitabı keza…
Lucien Arkas için hazırlanan bu kitabı da çok ilgiyle, vakit zaman gülümseyerek ve çok şey öğrenerek okudum.
BORNOVA’DA FRANSIZ KÖKENLİ 30 AİLE VE GİRİT GÖÇMENLERİ
Bornova’da doğup büyümüş.
O devirde Bornova’da 30 Fransa kökenli, 5 İtalyan kökenli aile varmış.
“Bornova’da bunun dışında Girit’ten gelmiş göçmenler otururdu” diyor.
Bahçeler içindeki meskenlerde yaşarlarmış.
BORNOVALI LEVANTEN ÇOCUĞUN OYUNCAK TABANCASI KAHRAMANLAR MAHALLESİNDEN FARKLI
O günlere ilişkin çok hoş belgesel mahiyette fotoğraflar var.
Birinde arkadaşlarıyla kovboyculuk oynarken çekilmiş bir görüyoruz.
Benim açımdan sosyolojik bir belgesel.
Çünkü ellerinde oyunca tabanca ve tüfek görünüyor.
Aynı yıllarda bizse Melez çayı kenarında, koyun çene kemiklerini tabanca olarak kullanıp kovboyculuk oynuyorduk.
OXFORD’DA EL YAZISIYLA TUTULAN NOTTA BİR KELİME
Kitapta değişik bir doküman var.
Okumak için Oxford’a gönderilmiş.
Hüsnü Özyeğin üzere o da her gün yaptığı harcamaları bir deftere bilanço kayıtları üzere yazıyormuş.
Hemen her gününde sabit bir harcama var.
Otobüs-kahve-gazete…
Buradan anlaşılıyor ki okula devam durumu düzgünmüş.
Bu ortada bir notta “İngiliz tarihi” ve “Dictionary” yazıyor.
Demek ki bir tarih kitabı ve İngilizce kelamlık satın almış.
Onun tarihe merakı konutundaki ender ve çok eski kitaplardan oluşan müze kütüphanesinden de anlaşılıyor.
Fransa’da, Ege ve İzmir tarihi ile ilgili kitaplarını onarmak için iki uzmanla çalıştığını biliyorum.
SAİNT-JOSEPH OKUL YILLIĞINDA TANIDIK KİMSE VAR MI
Yine kitapta İstanbul’da Saint-Joseph Lisesi’nde okul yıllığından bir sayfa var.
Baktım tanıdığım hiç kimse yok.
Oysa bir yerde Baskın Oran’la sınıf arkadaşı olduğunu okumuştum.
MAHALLEDEKİ KIZ ARKADAŞINI MESKENE GEÇ BIRAKINCA NE OLDU
İlk eşi Vivien’le tanışma kısımları de çok enteresan.
Bornova’da tıpkı mahallede oturuyorlarmış.
Vİvien’in annesi Alman, babası ise bir Avusturya Macaristan kökenliymiş.
Annesi Vivien’i tam bir Alman disiplini ile büyütmüş.
Lucien onu çok beğeniyormuş ve vakit zaman bisikleti ile gezdirirmiş.
Öyle günlerden birinde bisikletle meskene geç gelince Vivien’in babasından o denli bir azar işitmişler ki, ilgileri bitmiş.
EVLENECEĞİ KIZI ARAYINCA BABASINDAN ALDIĞI CEVAP
Yıllar sonra iki aile çocuklarını evlendirmeyi düşünmüşler.
Ama o sırada Lucien’in işi başından aşkın ve kendini işe vermiş.
Annesi zorla Vivien’i aratmış.
Telefona babası çıkmış, “Vivien meskende yok ava gitti” demiş.
Demek ki o periyotta Bornova’da ava gidilebilecek bir yermiş ve Levanten kızları da ava gidermiş.
AİLE SOLAĞACI 1625’E KADAR UZANIYOR
Kitapta Lucien Arkas’ın aile soyağacı da var.
1625’e kadar uzanan bir soyağacı bu. Kilise kayıtları tutulduğu için ulaşabilmişler.
İzmir’e birinci gelen anne tarafından Pagy ailesi.
Dün akşam ailenin o kolundan biri Guy Pagy masa komşumdu.
Çeşme’de oturuyormuş ve “artık oradan hiç çıkmıyorum” diyor.
Aile soyağaçları şimdilik, 1993’de ölen annesi Wanda Marguerita Pagy ve 1994’de ölen babası Lucien Gabriel Arcas ile bitiyor…
Demek ki ben dahil aile olarak çoğumuzdan eski İzmirli onlar.
MEĞER O UĞURSUZ GECE İKİMİZ DE YUNAN PAVYONUNUN ÖNÜMDEYMİŞİZ
Dün yemekte sohbet ederken, ikimizi birbirine bağlayan çok hüzünlü bir geceyi keşfettik.
İzmir hayatımda en hüzünlü gecem, 6-7 Eylül olaylarının olduğu geceydi.
O gece İzmir Fuarı’nda Yunan Pavyonunun ateşe verilişini gözlerimle görmüştüm.
İkinci kattan aşağı fırlatılan bir kuyruklu piyano, 6-7 Eylül utancının hala gözlerimin önünde kalan imgesidir.
Ben bunu anlatırken Lucien Arkas, beni şaşırtan bir şey söylüyor.
“O gece ben de oradaydım…”
O da tıpkı sahneyi seyretmiş.
Sonra annesi “Senin ne işin var orada” diye alıp götürmüş.
Yıl 1955 ve o 10 ben 8 yaşında iki İzmirli çocuk birebir feci travmayı yaşamışız.
“O gece çok korktuk. Gidip konsoloslukta kaldık” diyor.
BİR OSMANLI VATANDAŞININ KORFU PASAPORTU OLURSA
Bunun nedeni babasının taşıdığı pasaport.
Babası Lucien Gabriel Arkas 1902’de bir “Osmanlı vatandaşı” olarak doğmuş.
Ancak Cumhuriyet kurulduktan sonra “Artık Osmanlı vatandaşlığı yok. Kendine yeni bir vatandaşlık alman lazım” demişler.
O sırada İtalya aile bağlantıları nedeniyle Korfu vatandaşlığı almış.
Ancak vatandaşlığı aldıktan sonra Korfu Yunanistan’a geçince o da Yunan vatandaşı sayılmış.
Oysa Yunancayı ne yazabiliyor ne de konuşabiliyormuş.
1964 SAİNT-JOSEPH’DE MÜDÜR ÇAĞIRIP “BABAN” DEYİNCE YENİ BİR HAYAT BAŞLIYOR
Hayatı 1964 yılında bir gün Saint-Joseph Lisesi’nde müdür kendisini çağırıp “Hemen İzmir’e gitmen lazım” dediği an değişiyor.
Babasının Korfu vatandaşlığı 1964 yılında ailenin hayatına bomba üzere düşmüştür.
Kıbrıs olayları patlayınca, babasının bütün mal varlığına el konmuş.
İş yerinde halıları, mobilyaları bile icradan alınmak istenmiş.
Türk komşuları gelip, “Bunlar onun kendi malı, işyerinin değil” diyerek tanıklık yapmışlar, kurtarmak istemişler.
19 YAŞINDA ZORAKİ İŞVERENLİK ONU BUGÜNKÜ DEV ŞİRKETE TAŞIDI
Babası Yunanistan’a gitmek zorunda kalmış ve Saint-Joseph’e son bir kere dönüp bakalorya imtihanın verdikten sonra 19 yaşında işin başına geçmek zorunda kalmış.
Tabi bu da üniversite eğitimine elveda manasını taşıyordu.
İşte bugün Türkiye ismine bütün bu memleketler arası muvaffakiyete imza atan bir Levanten T.C. vatandaşının kıssası bu türlü hüzünlü anlardan geçerek bugüne geldi.
O beşerler bugün hala ceplerinde T.C. kimliği ile geziyor, çalışıyor, yaşıyor.
Oradan başlayan bu seyahat bugün 50 konteyner gemisine yaklaşan bir filoyla 29 ülkede açılmış ofislere ulaştı.
HAFTANIN 4 GÜNÜ İZMİR 3 GÜNÜ URLA
Lucien Arkas daima İzmirli olarak kaldı.
Başka birtakım aileler şirketlerinin merkezini İstanbul’a taşırken o İzmir’de bıraktı.
Bugün dört günü İzmir, üç günü Urla’da yaşıyor.
Urla’daki konutu Toscanalı mimarlar tarafından yapılmış bir estetik vahasıdır.
İçindeki sanat yapıtları ve iki müzesi ile tıpkı vakitte Urla’yı gastronomiden sonra bir kültür merkezi haline getiriyor.
GÜZEL HABER: 2025-26’DA PARIS POMPİDOU MÜZESİNİN YAPITLARI İZMİR’E GELİYOR
O artık 2025 ve 2026’da Paris’teki George Pompidou Merkezi’nden çok kıymetli yapıtları İzmir’de sergileyeceği bir projeye hazırlanıyor.
Söyleyin kim Pompidou Merkezi onarıma girdiği için kapandığı yıllarda bu türlü bir projeyi akıl edip o yapıtları İzmir’e getirmeyi düşünür…
Tabi ki konteyner ihtilalini anlayabilecek vizyona sahip bir insan…
Lucien Arkas İzmirli olduğu için kendini şanslı sayan son Levantenlerimizden biri…
Ama İzmir de onun üzere bir hemşerisine sahip olduğu için çok şanslı.
Hoş artık ta 1700’lerde İzmir’e yerleşmiş insanlara levanten demek de gerçek mu bilmiyorum.
Dediğim üzere çoğumuzdan daha eski İzmirli onlar.
54 YIL EVVEL TANSU’YLA BALAYIMIZI GEÇİRDİĞİMİZ ODADA BİR İZMİR SABAHI
Güzel bir geceydi…
Lucien geceyi keyifli bir Galatasaraylı olarak tamamladı…
Bense mutsuz bir Fenerbahçeli alarak kaldığım Swissotel’e döndüm…
Orada Fenerbahçe düş kırıklığımı hafifleten bir sürpriz beni bekliyordu.
Bana tanıdık bir oda verilmişti…
Henüz Büyük Efes Oteliyken, 24 Ekim 1970’de, Tansu’yla evlendiğimiz gece o orada hem de galiba tıpkı katta tıpkı odalardan birinde kalmıştık.
Sabah uyandığımda balkonda kahvemi içerken bu kentte doğup büyüdüğüm için kendimi şanslı hissediyordum….
Roberto Alagna’nın son albümündeki “Sonnora’yı” iki üç kere dinledim…
Bir de benim hoş hemşerim, İzmir kahramanım Sezen Aksu’yu…
Çünkü Ege’ye gelince asla onsuz olmaz…