ABD merkezli Ulusal Atmosfer Araştırmaları Merkezi’ndeki araştırmacılar, Güneş’teki patlama faaliyetlerinin “solar maksimum” ismi verilen zirve noktasına 6 ila 12 ay içinde ulaşacağını düşünüyor. Bilim insanları, 2025 yılında tepe yapması beklenen Güneş patlamalarının 1 yıl erken gelebileceği ihtarında bulundu.
Bilim insanları 6 ay müddet verdi
Şimdiye dek Güneş’in yeni solar azamî evresine 2025’te ulaşacağı düşünülüyordu. Gökbilimciler 2025 civarında yıldızda şiddetli patlamaların meydana gelebileceğine dair uyarıyordu.
Zira bu patlamalar sonucu uzaya savrulan radyoaktif parçacıklar Dünya’ya ulaşıp gezegeni bir kalkan üzere saran manyetik alanla etkileşime girdiğinde “Güneş fırtınası” ismini alıyor.
Şiddetli Güneş fırtınaları navigasyon, GPS ve radyo bağlantı sistemlerine ziyan vererek çalışmalarını engelleyebildiği üzere, yörüngedeki uyduları bozabiliyor ve astronotların hayatlarını tehlikeye atabiliyor.
Bir yıl erken gelebilir
Frontiers in Astronomy and Space Sciences isimli hakemli bilimsel mecmuada yayımlanan yeni araştırma ise solar maksimumun beklenenden bir yıl erken gelebileceğini ortaya koydu.
Bu da Güneş patlamalarının ve hasebiyle fırtınalarının 6 ila 12 ay içinde tepe yapabileceği manasına geliyor.
Araştırmacıların iddiası, Güneş’teki “hale döngüsü sonlandırıcı” ismi verilen bir manyetik aktiviteye dayanıyor. Güneş’in aslında 22 yıl süren bir manyetik aktivite döngüsü var. Buna da hale döngüsü deniyor.
Yıldızın her iki yarım küresinde 55 derece enlemde manyetik halkaların oluşumu hale döngüsü için büyük ehemmiyet taşıyor.
Güneş’teki bu çeşitten son olaysa Aralık 2021’de meydana geldi. Yeni araştırmada takım, buradan hareketle solar azamî noktasının ne vakit meydana geleceğini hesaplamaya çalıştı. Bulgular 6 ila 12 ay içinde Güneş aktivitesinin bu noktaya ulaşacağını gösterdi.
Solar azamî nedir?
Son devirde Güneş’teki patlamalar giderek ağırlaşıyor. Bu da Dünya’nın plazma akışlarına daha sık maruz kalması manasına geliyor.
Bilim insanları, yıldızdaki patlamaların gelecek periyotta daha da artacağını ve tepe noktasına ulaşacağını belirtiyor. Zira Güneş, şu anda hareketli bir evrede.
Yıldız her 11 yılda bir, sakin yahut fırtınalı geçen bir döngüsünü tamamlıyor ve yenisini başlatıyor. Güneş’in 2019’da 25. döngüsüne girdiği biliniyor. Bu döngülerden sakin olanına, yani yıldızdaki patlamaların ve lekelerin asgarî düzeye indiği periyotlara “solar minimum” ismi veriliyor. Güneş lekelerinin arttığı ve patlamaların da sıklaştığı evrelerse “solar maksimum” diye isimlendiriliyor.
(Independent Türkçe)