Milliyet.com.tr/ÖZEL Bu hafta Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayınladığı son listede besin eserlerinde sahtecilik yapan, vatandaşın sıhhatini hiçe sayanlar tek tek tespit edildi. Yeni listede pişmiş et dönerde lisan tespit edilirken, dana ve kuzu kıymada kanatlı hayvan eti çıktı. Uydurma balın yanı sıra tost peynirinde bitkisel yağa rastlandı.
VİSKİDE BESİNDE KULLANILMAYAN ALKOL TESPİTİ!
Ürünlerden en dikkat çekeni ise ünlü bir alkol firmasının ürettiği viskide besinde kullanımına müsaade verilmeyen alkol tespitiydi. Pekala uydurma bal nasıl anlaşılır? Bilhassa et eserlerinin içerisine neden sakatat karıştırılıyor? Sakatat bulunan eserlerin sıhhate ziyanı ne? Besinde kullanımına müsaade verilmeyen alkolün insan sıhhatine ziyanı ne?
‘O PERİYOT NE UCUZSA ETİN İÇERİSİNE KARIŞTIRIYORLAR’
Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Besin Mühendisi ve Kontrol Uzmanı Nurten Sırma şu sözleri kullandı: “Ana başlık burada firmaların besinde maliyeti düşürmeye çalışmasıdır. Besinin nasıl üretilmesi gerektiği kanun, yönetmelik ile tanımlanmıştır. Bazen üreticiler bu mevzuda bilgisizlikten yahut içerisinde kasıt barındıran maliyet düşürücü aksiyonlar ile alanda oluyorlar. Bu besin sahteciliği listesine giriyor.
Maliyeti düşürücü aksiyonlar yapılıyor. Kırmızı etin fiyatı alanda şu anda semtlere nazaran değişmekle birlikte 500 ile 750 TL ortasında değişiyor. Bu fiyatı maliyet manasında daha düşük hale getirmek için o devir ne ucuzsa bununla ilgili çeşitli yapılan sahtecilikler var.
‘KIYMANIN İÇİNDE FARK EDEMEZSİNİZ’
Köfte harcının içerisinde dana kalbi katılmış, bunu köfte kıymasının içerisine karıştırıyorlar. O devirde bulabiliyorlarsa ucuz dana lisan karıştırıyorlar. Dana lisan kırmızı ete yakın, koyu pembe üzeredir. Lisanın dokusu da buna uygundur. Kıyma haline getirildiğinde fark edemezsiniz.
Kıyma haline getirildiğinde tavuk taşlığı kıyma rengini andırır. Birebir kıyma ile birebirdir. Baharat ve koku ile bunu maskeleyebilirler. Bunu pide, köfte harcında kullanıyorlar, pizza da bile çıktı. Birtakım lokantalarda tespit edildi. Baharat ile maskeleyebiliyorlar. Maliyeti düşürücü sakatat karıştırıyorlar.
SAKATAT KARIŞMIŞ ESERİN SIHHATE ZİYANI VAR MI?
Dışarıdan baktığınızda sakatat, tavuk taşlığı zati tüketilen şeyler. Bunun sıhhat manasında ziyanı yok üzere düşünülebilir, lakin bunların nerede karıştırıldığı muhakkak olmadığı için bilinmeyen gizli yapılıyor. Sanki bu hijyenik bir tesiste mi oldu? Besin güvenliği kurallarına uyuldu mu? Kullanılan sakatat sağlam mi? Tahminen de alanda bozuk sakatatların da kullanılması ihtimali var. Fiyatı düşürmek için bunu yapıyorsa kullandığı sakatatların taze olup olmadığından da emin olamayız. Besin güvenliği manasında riski var.
SAHTE BAL NASIL ANLAŞILIR?
Gerçek bir balın yüzde 100 anlaşılması için 100 parametreye bakılır. 100 parametreyi vatandaşın mesken şartları ile bakması imkansız. Yüzde 100 balın düzmece olup olmadığı laboratuvar şartlarında aşikâr olur. Gözle görerek, tadından anlamaya çalışıyoruz lakin vatandaşın tespiti burada eksik kalıyor.
İhtimali güçlendirmek ismine şu yapılabilir: Geçersiz bal havadan ince bir iplik formda akıtıldığında kesik kesik akar. Gerçek bir balı tabağa akıttığınızda bir bütün biçimde kopmamış biçimde akar. Bu bir göstergedir, lakin tekrar de yüzde 100 ihtimal değildir.
‘ARI İLE İRTİBATI OLMAYAN KARIŞIM YAPIYORLAR’
Geçtiğimiz ay Ankara’da 8 bin ton geçersiz bal üreten şebeke yakalanmıştı. Kapalı kepenkler arkasında arı ile irtibatı olmayan orada kimyasal bir karışım yapıyorlar. Glikoz, fruktoz şurubu, bal aroması, bal kokusunu verecek esanslar, renklendiriciler üzere bir karışımla arının haricinde bir bal üretiyorlar. Bunu kavanozlayarak alanda uydurma etiketlerle basıyorlar. Ankara’da kaçak depoda 100 bin adet ünlü markaları taklit eden uydurma etiketler yakalandı. Vatandaş bunu alırken algılayamıyor.
VATANDAŞLAR BAL ALIRKEN NEYE DİKKAT ETMELİ?
Vatandaşlar şunu yapsın: https://guvenilirgida.tarimorman.gov.tr/ adresini takip etsinler. Burada yayınlanan ürünlerde ilgili parti numaralarında zahmet var. Yani o firmalarının bütün mallarında bu sorun var demek gerçek değil. Vatandaşlar dikkatli olsun, ‘Demek ki bu markada bu türlü hareketler oluyor’ diye düşünsünler. Markalara baksınlar, uygunsuzluklara baksınlar. Bilinen markalardan şaşmamak lazım. Etiket üzerinde (TR…) sayılı müsaadesi ile üretilmiştir tabirini arasınlar.
TOST PEYNİRİNE NEDEN BİTKİSEL YAĞ KOYUYORLAR?
Sahtecilik listelerinde peynirlerde bitkisel yağlar tespit edildi. Süt ve süt eserleri süt yağından yapılır. Sütün yağı değerli bir şey, tereyağı yapılır, krema yapılır hasebiyle sütün yağı değerli olduğu için sütün yağını eksik koymak istiyorlar. Peynire de eksik yağ koyuyorlar. Başka bitkisel yağları ek ediyorlar. Ya da ucuz yollu buldukları öbür hayvanların yağlarını ek ediyorlar. Burada gaye şu: Sütün yağı değerli olduğu için onu kendine ayırıyor ortadaki farkı da daha ucuz bir yağla kapatıyor. Burada firmanın ana kanısı ‘maliyeti nasıl düşürürüm?’
‘VÜCUTTA HASAR VERMEDİĞİ YER YOK’
Son listede viskide besinde kullanımına müsaade verilmeyen alkol çıktı. Besin dışında öbür endüstrilerde kullanılan alkol cinsleri var. Buna izopropil alkol diyorlar, ya da metanol tespiti oluyor. Bunlar ağız yolu ile tüketildiğinde eza yaratıyor. Viski üzere başka alkollü içecekler yanlışsız damıtma ile denetimli kurallarla üretilen bir alkol çeşididir. Bunun dışına çıkıldığında metanol oluşabilir yahut dışarıdan metil alkol katılmış da olabilir. Bu alkol çeşitleri şunu yapıyor. Bunu geçmiş yıllarda da gördük. Körlüğe sebebiyet veren sıhhat sıkıntıları yaratıyor. Bedende hasar vermediği yer yok. Meskende kendi imkanları ile alkol üretmeye çalışanlar da oluyor. Hatta bu alkol ölümcül sonuçlara da yol açabiliyor.
ŞÜPHELİ DURUMDA NE YAPILMALI?
Vatandaşlar ALO 174’e şikayette bulunabilirler. Besinden ötürü bir sıhhat sorunu yaşıyorsa evvel en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmalı sonrasında ALO 174 aranarak “şu eseri tükettiğim için sağlığımda bir sorun oldu” diyerek ihbarda bulunsunlar.”