Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi’nde lider seçimi krizi büyüyor. Cumhuriyetçiler ortasında en sivrilen isimlerden biri olan ve geçtiğimiz aylarda ABD Lideri Joe Biden‘a karşı yaptığı 8 buçuk saatlik konuşmasıyla tarihe geçen Cumhuriyetçi Kevin McCarthy‘nin başkanlık yarışında öne çıktığı arayış dördüncü gününe girdi.
“ABD İç Savaşı öncesinden bu yana görülmemiş ölçekte bir kongre işlevsizliği” olarak tanımlanan Temsilciler Meclisi başkanlığı seçimleri tekrar sonuçsuz kaldı.
Oylamanın üçüncü gününde akşam saatlerine kadar yapılan 11’inci çeşitte Cumhuriyetçilerin çoğunluk önderi Kevin McCarthy, lider seçilmek için kâfi dayanağa ulaşamadı.
McCarthy 200 oyda kalırken, kendisine dayanak vermemekte ısrarcı olan 12 Cumhuriyetçi vekil, oylarını vekil Byron Donalds‘tan yana kullandı. 7 Cumhuriyetçi milletvekili ise Kevin Hern‘e oy verdi. 212 Demokrat üyenin tamamı parti başkanları Hakeem Jeffries için oy kullanmaya devam etti.
Cumhuriyetçi Matt Gaetz, “Donald Trump’a oy veriyorum zira Amerika’yı tekrar büyük yapmalıyız” diyerek, 11. tıp oylamada da hakkını, milletvekili olmamasına karşın eski ABD Lideri Donald J. Trump‘tan yana kullandı. Bir milletvekili ise hiçbir adaya oy vermedi.
Temsilciler Meclisi milletvekilleri Washington saatiyle akşam 20:00 üzere oylamaya orta verdi ve 12’nci cinsin yarın yapılması için başka bir oylamaya gitti. 213’e rağmen 219 oy ile 12. oylamanın 6 Ocak Cuma günü öğle saatlerine (ABD saatiyle 17:00) ertelenmesi kararı alındı.
McCarthy gazetecilere verdiği demeçte, “Bazı ilerlemeler kaydediyoruz. Sanırım biraz hareketlenme var, göreceğiz,” dedi.
Bu hafta yapılan 11 başarısız oylama 1859’dan bu yana Meclis Başkanlığı için yapılan en yüksek oylama sayısına işaret ediyor. Lakin McCarthy, bu seçimlerden zaferle çıkması halinde “zayıf bir önder olacağı” istikametindeki tenkitleri reddediyor.
Sözkonusu tenkitleri ti’ye alan McCarthy, “Görünüşe nazaran tarih yazmayı seviyorum,” tabirlerini kullandı.
Seçim krizi
Temsilciler Meclisi liderinin seçilememesi nedeniyle üyeler yemin edemediği için Kongrenin bir kanadı hala faaliyete başlayamadı. Bu nedenle ABD’de yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç ana organdan oluşan federal devletin yasama organı durma noktasına geldi.
Mevcut durumda milletvekilleri acil bir durumda yahut kriz anında yasama faaliyetlerini yerine getiremeyecek halde. Bu da ABD kamuoyunda “demokrasinin sınanması”, “kişisel siyasi ihtirasların milletin çıkarlarının önüne geçmesi” formunda yorumlanıyor. Bu durumun “ülke için güzel olmadığına” dikkati çeken çok sayıda milletvekili, bir an evvel liderin seçilmesi için davette bulunuyor.
Milletvekilleri özellikle Temsilciler Meclisinde dış ilgiler ve güvenlikle ilgili komiteler işleyemediği için ülkede yönetimsel aksaklıkların olabileceğine vurgu yapıyor.
CNN televizyonuna konuşan Cumhuriyetçi milletvekili Mike Gallagher, İstihbarat Komitesinde yer almasına karşın, Temsilciler Meclisi güvenlik vazifelilerinin kendisini “henüz müsaadesi olmadığı” gerekçesiyle Genelkurmay Lideri’nin da olduğu bir toplantıya girmesine müsaade vermediğini söyledi.
Öte yandan, çok sayıda Cumhuriyetçi milletvekili, meclis lideri seçilemediği için vazifeye başlayamadıklarından “Biden idaresinin kontrolsüz kaldığını” savunuyor.
Cumhuriyetçiler giderek daha da bölünüyor
ABD Temsilciler Meclisinde son 100 yıldır birinci sefer, üç gündür yapılan 11 oylamada da kâfi çoğunluğa ulaşılamadığı için meclis lideri seçilemiyor. Eski ABD Lideri Trump’ın “McCarthy’e oy verin” davetlerine karşın kendisinin sıkı destekçisi olan bir küme Cumhuriyetçi üye, aksi istikamette oy kullanmaya devam ediyor.
20 kadar Muhafazakar Cumhuriyetçi, McCarthy’i “müesses nizamın adamı” olmakla itham ederek, bütçe, vergiler, hudutların korunması ve Kongre’deki vekillerin vazife müddeti üzere konularda kendisine güvenmiyor.
Salı günü yapılan birinci oylamada Cumhuriyetçilerin 203’ü MacCarthy, 10’u Andy Biggs’e oy vermişti. Daha sonraki oylamalarda Byron Donalds’a oy veren Cumhuriyetçilerin birkaçı son üç oylamada haklarını Kevin Hern’den yana kullanıyor.
Başkan seçilene kadar oylamalar devam edecek
ABD’de Temsilciler Meclisi Lideri, devlet lideri ve lider yardımcısından sonra protokolde üçüncü sırada yer alması bakımından ehemmiyet arz ediyor. Temsilciler Meclisi, liderini seçmeden işlemeye başlayamıyor. Milletvekillerinin yeni liderin seçilmesi için gereken çoğunluğu elde edene kadar oylamaya devam etmesi bekleniyor.
Başkan nasıl seçiliyor?
435 üyeli Temsilciler Meclisinde halihazırda Cumhuriyetçiler 222, Demokratlar 213 koltuğa sahip. Lakin Demokratlardan 1 sandalye, Virginia’dan seçilen Demokrat siyasetçi Donald McEachin’in 28 Kasım 2022’de vefat etmesi üzerine boş kalmıştı. McCarthy’nin lider seçilebilmesi için Meclis üyelerinin yarısı olan 218 üyenin oyunu alması gerekiyor.
Ancak bu baraj her bir milletvekilinin bir üyeyi oylaması halinde geçerli. Örneğin 6 milletvekili oylamada çekimser kalırsa, mevcut milletvekili sayısı 434 olan mecliste çoğunluk için gereken oyun 218 değil, 214 olması gerekiyor.
Cumhuriyetçilerin başkanı McCarthy kimdir?
1965 doğumlu Kevin McCarthy, birinci defa 2006’da Cumhuriyetçi Parti’den Kongre üyesi seçilmişti. Aslen iş insanı olan Kaliforniyalı siyasetçi, 2018’den bu yana Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçilerin azınlık başkanı olarak misyon yapıyordu.
Trump’ın sıkı destekçilerinden McCarthy, 2020’deki başkanlık seçim sonuçlarına itirazında Trump’ın yanında yer almıştı. Daha sonra seçimlerin yasal olduğunu kabul eden Cumhuriyetçi siyasetçi, 6 Ocak 2021’de Kongre binasına gerçekleştirilen saldırıyı da kınamıştı.
halktv.com.tr // Dış Haberler