T24 Dış Haberler
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, Yunanistan’daki “Enosisci” cuntanın takviyesiyle adada Kıbrıslı Türklerin yaşadığı köylere saldırması karşısında Kıbrıs’a çıkıp, adayı de-facto olarak ikiye bölen harekatın birincisini başlattığı başlatmasının üzerinden 48 yıl geçti.
Dimitrios Yoannidis‘in cuntası 1973’te Yunanistan’da darbe yaptıktan sonra, onu destekleyen milliyetçi Rumlar 74’te Atina ile zıt düşen Kıbrıs başkanı III. Makarios‘u devirdi. Devamında başını EOKA’nın çektiği milliyetçi kümeler Türk köylerine saldırdı. İngiltere ve ABD’nin ortak harekât konusunda isteksiz kalmasının akabinde 20 Temmuz 1974’te Türk Direnç Teşkilatı lideri Rauf Denktaş sabah saatlerinde radyodan meşhur, “Bugün, bu anda kahraman Türk Silahlı Kuvvetleri Kıbrıs’ın her yanında havadan ve denizden çıkarma yapmaktadır. Gazanız keyifli olsun” anonsunu yaptı. Ecevit-Erbakan liderliğindeki CHP-MSP (Milli Selamet Partisi) koalisyonunun idarede olduğu Ankara’nın buyruğuyla bu anons eşliğinde saat sabah 06.00’da TSK havadan ve denizden adaya çıkarma yaptı.
20 Temmuz’da başlatılan harekatın akabinde garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin “Kıbrıs’ta anayasa tertibinin yine kurulması amacıyla” Birinci Cenevre Konferansı için 25 Temmuz’da toplandı. 6 gün süren konferansın sonunda ülkelerin dışişleri bakanları Kıbrıs Cumhuriyeti’nde Türk ve Rum olmak üzere iki otonom yönetim olduğunu kabul etti ve doğacak problemleri ikinci bir tepede görüşme kararı aldı. Konferansta alınan kararlara karşın Rum ve Yunan asker ile kümeler Kıbrıs’ın Türk bölgelerinden çekilmedi ve akınlar devam etti.
İkinci Cenevre Konferansı bu olayların gölgesinde 8 Ağustos 1974’te başladı. Türk heyeti coğrafik temele dayalı federatif bir devlet modeli önerirken görüşmelerde Rum tarafı bunu kabul etmedi. Türk heyeti, toplantıda mutabakata varılmasının mümkün olmadığı kanısına varınca periyodun Dışişleri Bakanı Turan Güneş, bakanın kızı Ayşe Ayata‘dan gelen “Ayşe tatile çıksın” parolasını Ankara’ya bildirdi. Başbakan Bülent Ecevit, ikinci harekatın buyruğunu verdi. Türk birlikleri konferansın bitiminden yaklaşık 2 saat sonra, 14 Ağustos 1974 sabah 4.30’da harekete geçti. TSK, adayı bölen çizgisi çekerek Kıbrıs’ın yüzde 38’inde denetimi sağladı. Bugün ‘Yeşil Hat’ olarak bilinen bu hudut, 48 yıldır adayı bölüyor.
Kıbrıs Türk Federe Devleti 1976’da kurulsa ve 15 Kasım 1983’te de self determinasyon (kendi mukadderatını belirleme) hakkı kullanarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni ilan etse de KKTC’de birinci harekatın yıl dönümü olan 20 Temmuz “Barış ve Özgürlük Bayramı” olarak kutlanıyor.
Ecevit, 48 yıl evvel “Rumlara da barış getirmek için Ada’ya gidiyoruz” dedi
20 Temmuz 1974’te Başbakan Ecevit’in yaptığı konuşma, Kıbrıs harekatının da sembol anlarından biri oldu.
Ecevit, TSK’nın adaya çıktığını “Biz aslında savaş için değil, barış için ve sadece Türklere değil, Rumlara da barış getirmek için Ada’ya gidiyoruz.” tabirleriyle dünyaya duyurmuştu.
Harekatın 48. yıl dönümü için KKTC’de merasimler yapılıyor
20 Temmuz kutlamaları için KKTC’de merasimler düzenleniyor. Başşehir Lefkoşa’daki merasime Türkiye’den Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay katılıyor.
Kıbrıs Barış Harekatı’nın 48. yılı aktiflikleri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın Atatürk Anıtı’na çelenk sunması ile başladı.
Başkent Lefkoşa’daki Atatürk Anıtı’nda düzenlenen merasime, KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanı Güçlü Töre, KKTC Başbakanı Ünal Üstel, TBMM Başkanvekili Celal Adan, Bakanlar, Türkiye ve KKTC’den milletvekilleri, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Ali Murat Başçeri, KKTC’nin 2. Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Türk Silahlı Kuvvetleri ismine Genelkurmay İkinci Lideri Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Kumandanı Tümgeneral Sezai Öztürk, Güvenlik Kuvvetleri Kumandanı Tümgeneral Zorlu Topaloğlu‘nun yanı sıra askeri erkan ve öbür yetkililer katıldı.
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar merasimde, “Devletimizden, bağımsızlığımızdan ve egemenliğimizden hiçbir vakit vazgeçmeyeceğiz.” dedi.
Erdoğan: Haklı çabamızı sürdüreceğiz
AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin 20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı nedeniyle Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’a yazılı kutlama iletisi gönderdi. Erdoğan, “Haklı gayretimizi sürdüreceğiz” dedi.
Erdoğan, kutlamasında şu sözleri kullandı:
Ada’nın hâkim eşit ve ortak sahibi Kıbrıs Türk halkının hakkına, hukukuna, varlığına ve egemenliğine kasteden teşebbüsü ebediyen tarihe gömen, Kıbrıs Türkü’nün barış ve özgürlük ortamına kavuştuğu Kıbrıs Barış Harekâtımızın 48. yıldönümü münasebetiyle Milletim ve şahsım ismine Zat-ı Devletleri’ni ve şahsınızda tüm Kıbrıs Türk halkını en kalbi hislerimle tebrik ediyorum.
Tarihsel süreç içerisinde her daim barışa ve tahlile olan bağlılığını kanıtlayan Kıbrıs Türk halkı, maruz bırakıldığı hukuk ve insanlık dışı kısıtlamalara karşın, birlik ve dayanışma şuuru ve hukukuna sahip çıkma kararlılığıyla her türlü sınamanın üstesinden gelebilecek kudrete ve iradeye sahip olduğunu her vesileyle göstermiştir.
Ortak tarihi deneyimimiz ışığında, elbet ki, Kıbrıs’ta adil, kalıcı ve sürdürülebilir bir tahlile ulaşılması lakin alandaki gerçekleri temel alan bir çerçeveyle mümkün olacaktır. Bu anlayışla, Zat-ı Devletlerince geçtiğimiz yıl Cenevre’de sunulan, öncelikle Kıbrıs Türk halkının hükümran eşitliğinin ve eşit memleketler arası statüsünün tescil edilmesi, bunu müteakip Ada’da iki devletin kendi ortalarında işbirliği modellerini müzakere etmesine yönelik tahlil vizyonuna tam dayanak verdiğimizi bir sefer daha tabir etmek isterim.
Türkiye, Ada’daki iki taraf ortasında, her iki halkın faydasına olacak formda işbirliği yapılmasına yönelik Zat-ı Devletlerince yapılan teklifleri de tıpkı anlayışla desteklemektedir.
Şüphesiz ki, bu tekliflerin hayata geçirilmesi; ayrıyeten, Kıbrıs Türk halkının hâkim eşitliği ve eşit milletlerarası statüsü temelinde bir tahlile ulaşılması yalnızca Kıbrıs’a değil, Doğu Akdeniz bölgesinin barış, refah ve istikrarına da değerli katkılar sağlayacaktır.
Bununla bir arada, hiç kimse, Anavatan Türkiye’nin, Kıbrıs Türk halkının ilanihaye çözümsüzlüğün mağduru olarak kalmasına seyirci kalmasını beklememelidir. Bu adaletsizliği ortadan kaldırmak, Kıbrıs Türk halkının lâyık olduğu müreffeh yarınlara ulaşmasını sağlamak niyetiyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile sarsılmaz dayanışma anlayışımız içerisinde haklı çabamızı sürdüreceğiz. Türkiye’nin yükselen bölgesel ve global rolü, elbet ki, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin istikbali için en büyük garanti olmaya devam edecektir.
Bu vesileyle, Büyük Türk Milleti ve şahsım ismine Kıbrıs Türk halkının Barış ve Özgürlük Bayramını gönülden kutluyor, bu kutlu uğraşta canlarını feda eden aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle, kahraman gazilerimizi şükran ve hürmetle yâd ediyor, Kıbrıs Türkü kardeşlerimizin refah, iyilik ve mutluluğunun ebediyen devamı için en yeterli dileklerimi iletiyorum.