Çin’de Uygur Türklerinin ağır olarak yaşadığı Sincan özerk bölgesinde Kovid-19 salgınını münasebet göstererek 40 günlük zarurî tecrit uyguladığı, insanların meskenden çıkamadığı, ilaç ve günlük gereksinimlerini temin etmede zahmetle karşılaştığı bildirildi.
Avrupa’da üniversite öğrencisi Uygur Türkü Yasinuf kayınvalidesinin bu hafta sonu gönderdiği sesli iletileri Associated Press (AP) haber ajansına dinletti. İletide hafif bir öksürük nedeniyle merkezi karantinaya zorlandığını belirten bayan, memurların meskene gelip kendisini götürdüğü anların iki yıl evvel eşini kampa götürürken yaşadıklarını anımsattığını tabir etti.
Mesajda “Kıyamet günü” diyerek iç çeken bayan, “Şimdi ne olacağını bilmiyoruz. Yapabileceğimiz tek şey yaratanımıza sığınmak” diye bildiri bıraktı.
‘BAHÇEDEKİ FIRININ YAKILMASINA DA MÜSAADE YOK’
euronews’te yer alan habere nazaran; Soy ismini vermek istemeyen Yasinuf ebeveynlerinin durumundan da bahsetti. Annesinin meskeninde kapanma öncesinde stok yapmalarına karşın meskendeki besinin azaldığını belirten Yasinuf, gereksinim dağıtımının olmadığını ve virüsün yayılma dehşetinden art bahçedeki fırını kullanmalarının da yasaklandığını anlattı. Yasinuf’un ailesi meskendeki un, su ve tuzdan yaptıkları hamurlarla karın doyuruyor. Son günlerde ders çalışamadığını ve uyuyamadığını söyleyen Yasinuf “Açız, ne olur bize yardım et diyen sesleri daima aklımda. 21’inci yüzyılda bu düşünülemez bile” diye konuştu.
Gülceli Uygur Türklerinden Nyrola Elima da babasının ve 93 yaşındaki babaannesinin bitmek üzere olan domates stoklarını günlere bölüştürdüğünü anlattı. Halasının ise iki yaşındaki torununu besleyecek süt kalmamasından kaygılı olduğunu söyledi.
‘ZORLA KAPANMADA ZORLA İLAÇ VERİLDİ, HORTUMLA DEZENFEKTAN SIKILDI’
Gülce’deki kapanmalar Çin’in Sincan bölgesindeki Uygur Türklerine karşı polis şiddeti dehşetlerini da yine uyandırdı. Sincan’da daha evvel çok sıkı biçimde uygulanan bir kapanmada halka zorla ilaç verilmiş, tutuklamalar olmuş ve halk hortumlarla sıkılan dezenfektanla yıkanmıştı.
SANSÜR DEVREYE GİRDİ
Yerel idare geçen hafta yaptığı bir basın toplantısında ‘eksiklikler ve yetersizlikler için özür dileyerek idarenin koronavirüs salgınında’ kör noktalar ya da gözden kaçan şeyler olduğunun ardına sığındı ve güzelleştirme kelamı verdi.
Ancak şikayetleri kabul etmesi üzerine sansür devreye girmeye başladı. Toplumsal medya paylaşımları silinirken, faal internet kullanıcıları silinen kimi görüntüleri tekrar paylaşarak çevrimiçi sansüre karşı direnmeye çalıştı. Bölgedeki birçok kişi AP’ye paylaşımların kapatmanın fecî yüzünü gösterdiğini belirtti, fakat kendi durumlarına ait detay paylaşmadı.
ÖLENLERİ DUYURANLAR TUTUKLANIYOR
Pazartesi günü lokal polis kapatmayla ilgili ‘söylenti yaymaktan dolayı’ altı kişiyi tutukladıklarını açıkladı. Bahse bahis ‘söylentiler’ ortasında ölen bir çocuk ve intihar argümanına dair toplumsal medya paylaşımlarının bulunduğunu belirten polis, tutukladıkları şahısların “muhalefet yarattığını ve kamu tertibini bozduğunu” belirtti.
Hükümet kurumlarından sızan yönetmeliklerde çalışanların “olumsuz bilgiden” kaçınması ve “pozitif enerji” yayması talimatı verildi. Bu yönetmeliklerden birinde bir devlet medyasının karantinadan çıkan mahallelerde “gülen yaşlılar” ve “eğlenen çocukların” imajlarını çekmesi istendi.
AP’nin bağımsız kaynaklara doğrulatamadığı dokümanda “Kötü niyetle aldatan, söylenti yayan ve mantıksız suçlamalarda bulunanlar hakkında yasal süreç başlatılır” denildi.
Yerel idarelerin harekete geçmesiyle şartların halkın bir kısmı için güzelleştiği belirtildi. AP’nin telefonla ulaştığı bir kent sakini besin dağıtımının iki haftalık bir ortadan sonra tekrar başladığını söz etti. Ayrıyeten oturduğu sitenin sakinlerinin art bahçede günde birkaç saat yürüyüşe çıkarak görüşmelerine müsaade verildiğini söyleyerek “durum yavaş yavaş daha uyguna gidiyor” dedi.