Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun önerisi ile gündeme gelen Doğal Gaz Acil Durum Planı, üye ülkeler arasında yoğun tartışmalara neden oldu. Üst düzey AB yetkilileri ile diplomatların aktardığına göre, Salı günü Brüksel’de AB üyesi ülkelerin enerji bakanlarının katılımıyla yapılacak olan özel toplantı öncesinde çok sayıda ülke, tüm ülkelerden talep edilen doğal gazda yüzde 15 tasarruf yapma önerisine karşı çıkıyor. Özellikle Yunanistan, İspanya ve İtalya gibi Avrupa’nın güneyinde yer alan ülkelerin, doğal gazda Rusya’ya bağımlı olan ülkelerle dayanışma için talep edilen söz konusu tasarıyı kabul etmek istemediği belirtiliyor. Ayrıca Fransa ve Polonya’nın da bu konuda çekinceleri olduğu dile getiriliyor.
Ursula von der LeyenFotoğraf: Virginia Mayo/AP/picture alliance
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya’dan gelen doğal gazın, bu ülkeye uygulanan ambargo nedeniyle azalması üzerine; geçen Cuma tüm ülkelere çağrıda bulunarak; 1 Ağustos-31 Mart tarihleri arasında doğal gaz tüketimlerini yüzde 15 azaltmalarını talep etmişti. Von der Leyen açıklamasında, Komisyon olarak üye ülkeleri böyle bir tasarrufa zorlayabileceklerini de ifade etmişti.
“Sadece Almanya etkilenmeyecek”
Bir AB temsilcisi konunun sadece Almanya ile alakalı olmadığını belirterek, “Bizim bir AB iç pazarımız var ve (doğal gaz eksikliğinin) acı sonuçları herkes için hissedilir olacak” söyleminde bulundu. Rusya bu arada Kuzey Akım 1 boru hattından Almanya’ya gönderdiği doğal gaz miktarını, yüzde 20 seviyesine düşüreceğini duyurdu.
Fransa Ekolojik Dönüşüm Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise, tüm AB ülkeleri için geçerli olacak müşterek bir tasarruf talebinin gerçekçi olmadığı dile getirilerek, Fransa’nın prensipte Almanya ile “dayanışmaya” hazır olduğu ancak tasarruf edilen doğal gazın Almanya’ya aktarımının “gerek fiziksel gerekse teknik anlamda” sıkıntılı olacağı vurgulandı.
Anna MoskwaFotoğraf: Monika Sieradzka
PAP haber ajansına göre Polonya İklim Bakanı Anna Moskwa da söz konusu plana sıcak bakmıyor. Moskwa açıklamasında, “Ülkeler, kış mevsiminin nasıl geçeceğini bilmeden ve kendi çıkarlarını yok sayarak bağlayıcı bir doğal gaz tasarruf planına çok zor yeşil ışık yakabilir” ifadelerini kullandı.
Güney Avrupa ülkeleri Almanya’nın 2008’deki tutumunu unutmuyor
Brüksel’de yapılacak olan toplantıya Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck de katılacak. Habeck daha önce yaptığı açıklamalarda, AB ülkeleri arasında dayanışma çağrısında bulunmuştu. Ancak özellikle Portekiz, İspanya ve Yunanistan gibi Güney Avrupa ülkeleri, vatandaşlarının ve sanayilerinin, Almanya’nın Rus doğal gazına bağımlılığından dolayı tasarruf etmelerini kabul etmiyor. Atina ve Madrid’den yapılan açıklamalarda, Almanya’nın 2008 yılındaki finans krizi sırasında, özellikle Güney Avrupa ülkelerine karşı takındığı sert tavır hatırlatılıyor.
Salı günü yapılacak olan bakanlar toplantısına büyükelçiler seviyesinde gerçekleştirilen hazırlık çalışmalarında, AB Komisyonu’nun planına karşı çıkan ülkeler bazı tavizler koparmayı başardı. Buna göre Birlik ülkelerinin tamamını kapsayacak olan bir “AB Doğal Gaz Alarmı” Komisyon tarafından değil, üye ülkeler tarafından ilan edilebilecek. Ayrıca söz konusu planın kabul edilmesi halinde sadece önümüzdeki kış aylarında geçerli olması talebi de hazırlık aşamasında kabul edilmiş durumda.
1 Temmuz’da Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı görevini üstlenen Çekya, tartışmalı konuların bir karara bağlanması ve Salı günü bir uzlaşı çıkması konusunda iyimser. Brüksel’de de böyle bir uzlaşının “Rusya’ya bir mesaj” anlamı taşıyacağı dile getiriliyor. Tasarruf planının kabul edilebilmesi için AB nüfusunun yüzde 65’ine tekabül eden en az 15 ülkenin onayı gerekiyor. Brüksel’deki toplantının ardından enerji bakanlarının Ukrayna Enerji Bakanı German Galuşenko ile çalışma yemeğinde bir araya gelmesi bekleniyor.
AFP, DW / ET,HT